μια περιήγηση στον κόσμο της Φυσικής και της Αστρονομίας

 

 

 

 

 

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΝΑΝΩΝ

 

 

(των ατόμων και του μικροκόσμου)

 

 

 

 

 

 

 

Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΟΥ ΓΚΙΟΥΛΙΒΕΡ

 

Ο Γκιούλιβερ είχε μεγάλη επιθυμία να γνωρίσει την χώρα των Νάνων. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι αυτοί οι νάνοι ήταν τόσο μικροσκοπικοί, που δεν φαίνονταν με το μάτι, ούτε καν με ένα συνηθισμένο μικροσκόπιο!

Ωστόσο, στάθηκε τυχερός, γιατί σε λίγο καιρό γνώρισε ένα περίφημο ξεναγό και του εξέφρασε την επιθυμία του. Αυτός δεν ήταν ένας συνηθισμένος ξεναγός. Ήταν φυσικός, πολύ καταρτισμένος, και ενήμερος σε πολλά πεδία γνώσης. Συγχρόνως ήταν πολύ φιλικός και ευχάριστος στην παρέα. Τα καταπληκτικό όμως ήταν η πληροφορία που του έδωσε για ένα νέο, επαναστατικό μοντέλο ασανσέρ.

Συναντήθηκαν στο πάρκο της περιοχής. Τότε ο ξεναγός του είπε:

«Το ταξίδι που επιθυμείς μπορεί να γίνει μόνο αν … συρρικνωθούμε!»

«Πολύ τρελό το ακούω. Γίνονται τέτοια πράγματα;»

«Γίνονται. Με την βοήθεια του «μαγικού» ασανσέρ. Αυτό έχει την ιδιότητα να ανεβοκατεβαίνει, όχι ορόφους, αλλά … κλίμακες του 10. Τι σημαίνει αυτό; Θα σου εξηγήσω.

»Αλλά έλα καλύτερα να δεις. Μπες μέσα».

Ο Γκιούλιβερ αντίκρισε ένα ασανσέρ με γυάλινο τοίχωμα, ώστε να μπορούν να βλέπουν έξω, όπως έχουν κάποια που βλέπουμε σε ξενοδοχεία ή εμπορικά κέντρα. Μπήκαν μέσα.

«Λοιπόν», συνεχίζει ο ξεναγός, «όταν πατήσω το κουμπί 1, δεν ανεβαίνουμε στον 1^ο όροφο, αλλά μεγαλώνουμε κατά 10 φορές (μέγεθος 10¹ φορές του αρχικού). Με το 2 μεγαλώνουμε κατά 100 φορές (μέγεθος 10² φορές του αρχικού). Με το –1 δεν πάμε στο πρώτο υπόγειο, αλλά το ανάστημα μας μικραίνει κατά 10 φορές (μέγεθος 10^-1 φορές του αρχικού), με το –2 μικραίνουμε κατά 100 φορές (μέγεθος 10^-2 φορές του αρχικού) κ.ο.κ. Αν πατήσω τώρα το –10, τι λες να γίνει;»

«Θα μικρύνουμε κατά 10 000 000 000 φορές, τόσα μηδενικά όσο το νούμερο στο κουμπί που θα πατήσουμε, ή και αλλιώς όσο ο εκθέτης του 10».

«Ακριβώς. Προτού όμως πατήσω το κουμπί, πρέπει να κάνω και μια ρύθμιση, να καθορίσω την περιοχή όπου θα βρεθούμε˙ το μαγικό ασανσέρ μπορεί, αν χρειαστεί, να μετακινηθεί σαν κάθε όχημα. Τι λες, μπαίνουμε μέσα σ’ αυτό το φύλλο της τριανταφυλλιάς που είναι μπροστά μας, για να δούμε πώς είναι μέσα; Πατάω τώρα το –10. Ξεκινάμε για τη χώρα των Νάνων».

 

ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ

 

Ο Γκιούλιβερ, παρατηρώντας μέσα από το γυάλινο τοίχωμα του ασανσέρ, είδε όλα τα γύρω του να αρχίζουν να μεγαλώνουν. Ένα ταπεινό αγριολούλουδο, με μικροσκοπικά άνθη που βρισκόταν κοντά τους, τώρα φάνταζε μεγάλο και εντυπωσιακό. Το φύλλο στο οποίο στόχευσαν φαινόταν τεράστιο, ολοένα και μεγάλωνε. Το διαπέρασαν και βρέθηκαν μέσα του. Ο χώρος ήταν φωτισμένος με ένα πρασινωπό φως. Διακρινόταν κάτι τεράστιες διακλαδώσεις, που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά τα νεύρα του φύλλου. Άρχισαν να διακρίνονται πολλές πόλεις, η μία δίπλα στην άλλη, που όλες τους, όπως οι αρχαίες πόλεις, περιτοιχιζόταν από τείχος, το οποίο σε λίγο διάβηκαν.

«Αυτές οι πόλεις λέγονται κύτταρα και το τείχος κυτταρική μεμβράνη», άρχισε την ξενάγησή του ο ξεναγός. «Είναι πολύ γερό, γιατί στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε ένα υλικό πρώτης τάξεως που το λένε κυτταρίνη, όπως παρόμοια στην κατασκευή του μπετόν αρμέ χρησιμοποιούνται σιδερόβεργες. Επίσης δεν μπορεί να μπει οποιοσδήποτε (οποιοδήποτε μόριο λένε στις πόλεις αυτές), γίνεται ένα είδος ‘face control’ στις πύλες τους».

Στο μεταξύ, η πόλη όλο και μεγάλωνε.

«Μας φαίνεται ότι όλα μεγαλώνουν γύρω μας, γιατί εμείς μικραίνουμε», επισημαίνει ο ξεναγός.

Στο κέντρο της πόλης διακρινόταν μια περιοχή που περιτριγυριζότανε από ένα ψηλό φράχτη.

«Εδώ είναι το διοικητικό κέντρο. Λέγεται πυρήνας του κυττάρου. Από εδώ έρχονται όλες οι εντολές».

Τα γύρω τους εξακολουθούσαν να μεγαλώνουν. Άρχισαν να διακρίνονται κάτι τεράστια κτιριακά συγκροτήματα.

«Έχουμε ήδη φθάσει στο –10. Είμαστε πλέον στη χώρα των Νάνων. Θα σταματήσουμε να μικραίνουμε και θα αρχίσουμε την περιήγηση», διευκρινίζει ο ξεναγός». Και συνεχίζει: «Το συγκρότημα που βλέπεις λέγεται μόριο πρωτείνης και αυτό παραπέρα μόριο DNA ».

Διακρινόταν οι αίθουσες του κτιρίου με σχήμα που φαινόταν σφαιρικό.

«Αυτά τα τμήματα λέγονται άτομα. Είναι διαφόρων ειδών. Τα πιο μικρά και πολυπληθή είναι άτομα υδρογόνου. Μεγαλύτερα και επίσης πολυπληθή είναι τα άτομα του άνθρακα. Υπάρχουν και άτομα οξυγόνου, αζώτου και μερικά άλλα, ακόμη μεγαλύτερα, αλλά σπανιότερα.

»Η χώρα αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα και η ξενάγηση θα είχε πολλά να πει. Όμως θα προτιμούσα να δούμε πρώτα κάποιες περιοχές απλούστερες και να αρχίσουμε την ξενάγησή μας από αυτές. Θα μας πάει εκεί το μαγικό ασανσέρ, το οποίο λειτουργεί, όπως σου είχα πει, και ως ένα πολύ γρήγορο όχημα και θα μας μεταφέρει στον πρώτο μας σταθμό, την χώρα των Στερεών. Εγκαταλείπουμε προς το παρόν τη χώρα του Φύλλου. Αργότερα μπορεί να επανέλθουμε».

 

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ

 

Το μαγικό ασανσέρ ανέπτυξε τεράστια ταχύτητα και σε λίγο έφθασαν στον προορισμό τους. Ο ξεναγός, ανοίγοντας την πόρτα του ασανσέρ, του λέει:

«Το επίσημο όνομά της χώρας των Νάνων είναι Μικρόκοσμος, όμως ο κόσμος προτιμάει να την αποκαλεί Λιλιπούπολη και τους κατοίκους της Λιλιπούτειους.

»Εδώ τα σπίτια τα αποκαλούν «μόρια», ή «άτομα» ή «ιόντα». Στη χώρα των Νάνων τις αποστάσεις τις μετρούν, όχι σε χιλιόμετρα, αλλά σε … νανόμετρα. Το νανόμετρο είναι ένα δισεκατομμύριο φορές μικρότερο από το μέτρο».

Μόλις βγήκαν έξω, αντίκρισαν ένα περίεργο θέαμα. Περιτριγυριζόταν από παράξενα κτίρια. Ο ξεναγός συνεχίζει:

«Κάνουμε τα πρώτα μας βήματα στη χώρα των Νάνων. Αρχίζουμε την περιοδεία μας από την χώρα των Στερεών, όπου ήμαστε ήδη. Θα δούμε τα αξιοθέατα της περιοχής».

Με πολλή προθυμία του εξηγούσε. Του είπε ότι η χώρα των Στερεών ήταν φημισμένη για την καλή ρυμοτομία της.

Πράγματι, η πρώτη πόλη που επισκέφθηκαν, που λεγόταν «Χλωριούχο Νάτριο», του θύμισε αρκετές σύγχρονες πόλεις και πιο χαρακτηριστικά το Μανχάταν στη Ν. Υόρκη, με τους παράλληλους και κάθετους δρόμους. Είχε διαβάσει ότι το πολεοδομικό αυτό σύστημα δεν ήταν νέα ανακάλυψη. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό σαν Ιπποδάμειο σύστημα. Η αρχαία Όλυνθος στην Χαλκιδική ήταν χτισμένη έτσι. Επίσης η Μίλητος στην Ιωνία, η περίφημη Αλεξάνδρεια κ.α. Ο ξεναγός του εξήγησε ότι υπήρχαν διάφορες παραλλαγές του πολεοδομικού αυτού συστήματος. Το πολεοδομικό σύστημα αυτής της πόλης το αποκαλούσαν «κυβικό κρυσταλλικό σύστημα». Είδε στον χάρτη διάφορες άλλες πόλεις με περίεργα ονόματα: «Χαλκός», «Ζάχαρη». Όλες αυτές τις πόλεις, αν τις έβλεπε κανείς από μακριά, πχ από αεροπλάνο, θα διαπίστωνε ότι σχημάτιζαν ένα κανονικό γεωμετρικό σχήμα (οι φυσικοί λένε ότι τα κρυσταλλικά υλικά παρουσιάζουν –από τη φύση τους και όχι λόγω κατεργασίας- κανονικά γεωμετρικά σχήματα, όπως κύβους πρίσματα κλπ, αποτέλεσμα της κανονικής διάταξης των μορίων, όπως π.χ. ένα κρυσταλλάκι ζάχαρης ή αλατιού).

Του είπε ότι η χώρα των Στερεών λεγόταν αλλιώς και χώρα των Κρυστάλλων και  καυχιόταν ότι αυτή ήταν η αυθεντική χώρα των Στερεών, γιατί η επόμενη χώρα που θα επισκεπτόταν λεγόταν και αυτή χώρα των Στερεών.

Το μαγικό ασανσέρ τους πήγε γρήγορα στην τελευταία. Επισκέφθηκαν πρώτα την πόλη «Γυαλί». Εδώ δεν υπήρχαν οι ευθείς λεωφόροι που συνάντησαν στην προηγούμενη χώρα. Δεν υπήρχε καν ρυμοτομικό σχέδιο. Του θύμισε διάφορες παλαιές πόλεις της Ευρώπης ή της Ανατολής, με τα στριφογυριστά δρομάκια, όπου θα ήταν εύκολο να χάσεις τον προσανατολισμό σου. Τα σπίτια δεν ήταν κτισμένα κατά μήκος ευθειών, αλλά εντελώς τυχαία. Άλλες πόλεις της χώρας αυτής λεγόταν «Αλεύρι», «Πρωτεϊνη» και μια μάλιστα «Κρύσταλλο». Αυτές τις πόλεις, αν τις έβλεπε κανείς από μακριά, θα διαπίστωνε ότι δεν παρουσίαζαν κανονικό γεωμετρικό σχήμα.

Ο ξεναγός του είπε ότι οι δύο αυτές χώρες ήταν σε διένεξη. Η πρώτη χώρα των Στερεών δεν αναγνώριζε το όνομα της άλλης, ισχυριζόμενη ότι η δεύτερη οικοιοποιήθηκε το όνομα της πρώτης, για τον λόγο ότι τα πραγματικά στερεά είναι τα κρυσταλλικά, ενώ τα υλικά αυτής της χώρας μοιάζουν περισσότερο με τα υγρά ως προς την δομή, παρόλο που έχουν σταθερό σχήμα (τα αποκαλούν άμορφα, και λένε ότι είναι υγρά με μεγάλο συντελεστή ιξώδους). (και πάλι οι φυσικοί λένε ότι τα άμορφα υλικά –εξ ου και το όνομα- δεν παρουσιάζουν κανονικά γεωμετρικά σχήματα, ακριβώς γιατί τα μόριά τους είναι τυχαία τοποθετημένα).

Είχαν γίνει πολλές διαδηλώσεις και παντού έβλεπε κανείς να αναγράφεται το σύνθημα: «τα πραγματικά Στερεά είναι τα κρυσταλλικά».

Η χώρα των Κρυστάλλων είχε σκοπό να θέσει το θέμα σε Διεθνές Δικαστήριο, προτείνοντας για την γειτονική χώρα την ονομασία «χώρα των Άμορφων Υλικών».

Και το περίεργο είναι ότι, όπως ισχυριζόταν οι κάτοικοι της πρώτης χώρας, η πόλη «Κρύσταλλο» δεν έχει καθόλου κρυσταλλική δομή και ότι το όνομα αυτό παραπλανά.

 

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΙΩΝ

 

Το ταξίδι συνεχίζεται. Θα πήγαιναν τώρα στη χώρα των Υγρών. Σ’ αυτήν την περίεργη χώρα τα σπίτια δεν είχαν σταθερή θέση. Πώς γίνεται αυτό; Περπατούν τα σπίτια; Απλώς οι κάτοικοι της χώρας αυτής μένουν σε βάρκες αραγμένες σε ένα κόλπο. Προφανώς είναι εύκολο να αλλάξουν θέση. Όμως δεν απομακρύνονται από τον κόλπο αυτό και έτσι η συνολική έκταση της χώρας παραμένει σταθερή, παρόλο που το σχήμα της αλλάζει εύκολα.

Μόλις αντίκρισε την πρωτεύουσα της χώρας, που λεγόταν «Νερό», του θύμισε ένα ταξίδι του στο Χονγκ Κονγκ. Υπάρχει εκεί μια περιοχή όπου ζουν οι άνθρωποι σε βάρκες.

Άλλες πόλεις της χώρας λεγόταν «Λάδι», «Οινόπνευμα», «Βενζίνη».

*

Σειρά έχει τώρα η χώρα των Αερίων. Οι πόλεις της χώρας αυτής μοιάζουν με της χώρας των Υγρών, αλλά έχουν μια διαφορά. Τα σπίτια είναι και πάλι βάρκες, αλλά εδώ αποτελούν ένα στόλο στο πέλαγος. Έτσι οι βάρκες κινούνται πολύ. Άλλοτε απομακρύνονται μεταξύ τους και αραιώνουν, άλλοτε πλησιάζουν και πυκνώνουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι, όχι μόνο το σχήμα, αλλά και η έκταση των πόλεων αυτών είναι μεταβλητή.

Η πρωτεύουσα λεγόταν «Οξυγόνο». Άλλες πόλεις: «Υδρογόνο», «Διοξείδιο του Άνθρακα», «Μεθάνιο», «Υδρατμοί». Η τελευταία ήταν αποικία της πόλης «Νερό» των Υγρών. Κάποτε μερικές βάρκες φύγανε από την πατρίδα, πήγαν στο πέλαγος και, κινούμενες πιο ελεύθερα από ότι στον κόλπο, πολιτογραφήθηκαν στην χώρα των Αερίων.

Στην επιστροφή ξαναπερνούν από την χώρα των Στερεών. Ήταν μια πολύ ζεστή μέρα. Μα … τι είναι αυτό που συμβαίνει; Γίνεται σεισμός. Σεισμός όμως που δεν σταματάει! Όχι πολύ δυνατός, τα σπίτια όμως φαίνονται να δονούνται.

Ο ξεναγός του εξηγεί:

«Μη σου φαίνεται περίεργο. Δεν είναι μόνο τα σπίτια στις χώρες των Υγρών και των Αερίων που κινούνται. Και στη χώρα των Στερεών κινούνται, αλλά η κίνησή τους δεν είναι πολύ ελεύθερη, μπορούν να κάνουν μόνο μια δόνηση. Εδώ οι σεισμοί δεν σταματούν ποτέ! Δεν χρησιμοποιούν όμως τη λέξη σεισμός, αλλά τη λέξη θερμική κίνησηκαι, αντί να λένε ότι ο σεισμός είναι τόσα Ρίχτερ, λένε: «όσο πιο πολύ κουνιόμαστε, η θερμοκρασία είναι πιο μεγάλη». Σήμερα κάνει πολύ ζέστη και η δόνηση είναι πολύ αισθητή. Προχθές που περάσαμε δεν το κατάλαβες, ήταν κρύα μέρα και η δόνηση ήταν ανεπαίσθητη. Καταλαβαίνεις, τον χειμώνα είναι πιο ήσυχα τα πράγματα από ότι το καλοκαίρι. Όμως οι κάτοικοι της χώρας έχουν συνηθίσει την κατάσταση αυτή και δεν φοβούνται. Έχουν μάθει να ζούνε με τους σεισμούς. Σ΄ αυτό συντελεί και το ότι τα σπίτια τους είναι αντισεισμικά. Έχουν μεγάλη ελαστικότητα και, παρόλο που η δόνηση να κάνει να πάνε και να ‘ρχονται, με αποτέλεσμα να … συγκρούονται, καθώς είναι και πολύ κοντά μεταξύ τους, δεν γκρεμίζονται. Έτσι, τυχόν καταστροφές δεν προκαλούνται από την ίδια τη δόνηση, αλλά από τις συγκρούσεις μεταξύ τους.

»Να τονίσω ότι και στις χώρες των Υγρών και των Αερίων οι βάρκες-σπίτια κινούνται διαρκώς και διαρκώς συγκρούονται μεταξύ τους σαν τα συγκρουόμενα του Λούνα Πάρκ. Γίνονται συνεχώς καραμπόλες. Συνήθως όμως δεν παθαίνουν καμιά ζημιά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, όπως θα πούμε παρακάτω, που έχουμε σοβαρές επιπτώσεις.

»Όταν κάνει πάρα πολύ ζέστη υπάρχει περίπτωση μια πόλη των Στερεών να μετατραπεί σε πόλη των Υγρών. Η μετατροπή αυτή λέγεται τήξη. Συμβαίνει και το αντίθετο όταν κάνει κρύο. Τότε μιλάνε για πήξη. Για να συμβούν αυτά τα γεγονότα πρέπει να ξεπεραστεί κάποιο όριο θερμοκρασίας, που όμως διαφέρει από πόλη σε πόλη και λέγεται σημείο τήξης (ή πήξης), π.χ. στην πόλη του Νερού το όριο είναι μηδέν βαθμοί Κελσίου, στην πόλη του σιδήρου 1535.

»Όταν η ζέστη είναι ακόμη μεγαλύτερη μια πόλη των Υγρών μετατρέπεται σε πόλη των Αερίων και αυτό το λένε εξαέρωση.

»Υπάρχει περίπτωση όμως να γίνονται τρομεροί καύσωνες που η θερμοκρασία μπορεί να φθάνει, όχι τους 50 βαθμούς, αλλά τα … 50 εκατομμύρια, και τότε συμβαίνει κάτι άλλο. Ο σεισμός γίνεται τόσο δυνατός και οι συγκρούσεις τόσο σφοδρές, ώστε τα σπίτια δεν αντέχουν και γκρεμίζονται. Τα υλικά στα οποία διαλύονται τα σπίτια τα λέμε ηλεκτρόνια και πυρήνες και το σύνολο αυτών των υλικών πλάσμα. Τέτοια γεγονότα όμως είναι πολύ σπάνια στην περιοχή αυτή. Συμβαίνουν σε κάποια επιστημονικά εργαστήρια ή στο σημείο που πέφτει μια ατομική βόμβα. Σε μακρινούς όμως κόσμους, όπως στον Ήλιο και τα άστρα η κατάσταση του πλάσματος, όπως λέγεται, είναι η καθημερινή κατάσταση, ενώ είναι αδύνατον να υπάρχουν εκεί περιοχές Στερεών, Υγρών ή Αερίων. Είναι οι χώρες του Πλάσματος».

 

ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ

 

Ο ξεναγός λέει:

«Πάμε τώρα στη χώρα των «Χημικών Ουσιών». Αυτή είναι μια Συνομοσπονδία που απαρτίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής … συγγνώμην, λάθος … των Στοιχείων ήθελα να πω (Η.Π.Σ.), αλλιώς και United States of Elements (U.S.E.) και την Ευρωπαϊκή … πάλι λάθος! … την Χημική Ένωση (Χ.Ε.) ή Chemical Union (C.E.) ή Ομοσπονδία των «Χημικών Ενώσεων».

»Αρχίζουμε την νέα περιοδεία μας με τις Η.Π.Σ., που περιλαμβάνει δύο μεγάλες περιοχές: των «Μετάλλων» και των «Αμετάλλων».

 

 

ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

 

»Εδώ τα σπίτια τα αποκαλούν άτομα και μένουν οικογένειες με παιδιά, που τα λένε «ηλεκτρόνια» και τον πατέρα τους «πυρήνα». Ο πατέρας-πυρήνας υδρογόνου έχει ένα μοναχοπαίδι. Ο πατέρας–πυρήνας ηλίου έχει δύο παιδιά, ο πατέρας –πυρήνας λιθίου τρία κοκ. Πάντως οι περισσότερες οικογένειες είναι πολύτεκνες. Μερικοί μάλιστα πατεράδες συναγωνίζονται σε γονιμότητα τους … σείχηδες, έχοντας … μερικές δεκάδες παιδιά. Το ρεκόρ κατέχει το ουράνιο με … 92 παιδιά-ηλεκτρόνια. Πολύ πρόσφατα όμως εμφανίστηκαν οικογένειες ακόμη πολυπληθέστερες, των λεγομένων υπερουρανίων στοιχείων. Εδώ όμως έβαλε το χεράκι της και … η Επιστήμη, κάνοντας τεχνητή όχι … γονιμοποίηση, αλλά μεταστοιχείωση, όπως αποκαλείται.

»Οι κατοικίες των οικογενειών αυτών έχουν κατασκευαστεί από την μεγάλη Τεχνική Κατασκευαστική Εταιρεία «Φύση Α.Ε.», η οποία ιδρύθηκε το έτος … 13 500 000 000 π.Χ. ή, όπως λένε στον τόπο αυτό, μόλις το 1^ο δευτερόλεπτο μ.Μ.Ε. (μετά Μεγάλη Έκρηξη, η οποία δημιούργησε το Σύμπαν). Τότε κατασκευάστηκαν οι κατοικίες των οικογενειών υδρογόνου πρώτα και ηλίου λίγο μετά, με περισσότερες τις πρώτες. Πολύ αργότερα, εκατοντάδες χιλιάδες έτη μ.Μ.Ε.  άρχισαν να κατασκευάζονται οι κατοικίες των υπολοίπων οικογενειών που είναι πολυμελέστερες στα νέα εργοστάσια με την επωνυμία «Πυρήνας Άστρου». Μάλιστα τα καλύτερα εργοστάσια βρίσκονται στα άστρα supernova (υπερκαινοφανείς αλλιώς). Να τονίσουμε όμως ότι πρώτα κατασκευάστηκαν τα ισόγεια (οι πυρήνες) και αργότερα συμπληρώθηκαν οι όροφοι, καθώς «συνελήφθησαν» τα παιδιά-ηλεκτρόνια στις ηλεκτρονικές στιβάδες, όπως θα δούμε αμέσως μετά.

»Πολύ πρόσφατα, το 1919 μ.Χ. (ή 13 500 000 000 μ.Μ.Ε.) μπήκε στο παιχνίδι και η Τεχνική Εταιρεία «Rutherford Company» (από το όνομα του πρωτοπόρου αρχιτέκτονα-φυσικού που κατασκεύασε ένα σπίτι-οξυγόνο ή όπως λένε αλλιώς του φυσικού που πέτυχε την πρώτη τεχνητή μεταστοιχείωση), η οποία κατασκευάζει στο εργοστάσιο «Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών» κατοικίες και για τα υπερουράνια στοιχεία. Ειδικεύεται κυρίως σε ραδιενεργές κατασκευές (θα εξηγήσουμε παρακάτω τον όρο αυτό), που, σαν τις Rolls-Royce, είναι πανάκριβες και βγαίνουν σε λίγα «κομμάτια», είναι πολύ μεγάλες, με πολλά δωμάτια, σωστά παλάτια, παρόλο που δεν είναι καθόλου γερές και καταρρέουν πολύ γρήγορα! Δικαιολογημένα απορείς. Κάνε λίγη υπομονή μέχρι να πούμε για τη ραδιενέργεια.

»Όλες αυτές οι κατοικίες έχουν παρόμοια δομή. Είναι πολυόροφες. Ο πατέρας μένει στο ισόγειο και τα παιδιά στους ορόφους. Τους ορόφους τους αποκαλούν «ηλεκτρονικές στιβάδες» και έχουν μια ιδιομορφία: οι πιο ψηλοί όροφοι έχουν πιο πολλά δωμάτια. Όλα είναι δίκλινα. Ο 1^ος όροφος έχει 1 δωμάτιο, οπότε μπορεί να χωρέσει το πολύ 2 παιδιά, ο 2^ος  4 δωμάτια, με 8 το πολύ παιδιά, ο 3^ος  μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 18 κοκ.

»Τις κατοικίες αυτές τις έχει σχεδιάσει ο φυσικός-πολιτικός μηχανικός Pauli, υπεύθυνος της στεγαστικής πολιτικής, γνωστός ως «διευθυντής της στεγαστικής υπηρεσίας των ατόμων».

«Να σε διακόψω μια στιγμή. Είπες για κατοικίες και μάλιστα με πολλούς ορόφους. Εγώ όμως δεν βλέπω πολυκατοικίες. Βλέπω σφαίρες!»

«Έχεις δίκιο. Εδώ τα σπίτια δεν βρίσκονται πάνω σε μια επιφάνεια, όπως στην επιφάνεια της Γης στον δικό μας κόσμο. Βρίσκονται, όπως οι φωλιές των πουλιών στα κλαδιά των δένδρων ενός τροπικού δάσους, στο χώρο των τριών διαστάσεων και γι’ αυτό είναι … στρογγυλά. Το «ισόγειο» είναι στο κέντρο της σφαίρας και τα «πατώματα» έχουν σχήμα φλοιού. Γι’ αυτό και τα πιο «πάνω», δηλ. αυτά που απέχουν πιο πολύ από το κέντρο, έχουν πιο πολλά δωμάτια. Συμβαίνει μάλιστα τα δωμάτια αυτά να … περιστρέφονται, όπως οι καμπίνες μιας περιστρεφόμενης ρόδας του Λούνα Παρκ! Και ακόμη η απόσταση από τον ένα όροφο στον άλλο δεν είναι ίδια. Όσο πάμε σε ψηλότερους ορόφους, τα δωμάτια γίνονται όλο και πιο ψηλοτάβανα.

»Να πούμε και για το μέγεθος των σπιτιών, τα οποία είναι πολύ μικρά, κατά τα μέτρα των ανθρώπων βέβαια. Η διάμετρός τους είναι λίγα δέκατα του νανομέτρου. Αν το εκφράσουμε σε μέτρα είναι 10^-10 (όσο σμικρυνθήκαμε).

»Τα σπίτια περιτριγυρίζονται από αυλή. Το οικόπεδο στο οποίο έχει χτιστεί κάθε σπίτι είναι πολύ μεγαλύτερο απ΄ αυτό στις αραιοκατοικημένες περιοχές, τις λεγόμενες Αέριες. Σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπως στις πόλεις των Υγρών, τα οικόπεδα είναι πολύ μικρότερα. Στις δε περιοχές των Στερεών,  τις πιο πυκνοκατοικημένες, τα σπίτια είναι σχεδόν κολλητά μεταξύ τους.

»Τα οικόπεδα εδώ δεν τα μετράνε σε τετραγωνικά μέτρα, αλλά σε κυβικά νανόμετρα, αφού εκτείνονται στο χώρο των 3 διαστάσεων

»Υπολογίζεται ότι σε ένα δικό μας σπίτι, ας πούμε μια μονοκατοικία 100 τετραγωνικών, θα χωρούσαν … 10²⁸ δικά τους, μαζί με το οικόπεδο. Και αυτό στις αραιοκατοικημένες περιοχές, ενώ στις πυκνοκατοικημένες το νούμερο μπορεί να γίνει και 1000πλάσιο.

»Για να καταλάβεις πόσο μεγάλος είναι αυτός ο αριθμός θα σου πω το εξής:

»Για να καταμετρήσουμε τόσα σπίτια (10²⁸), με ρυθμό ένα το δευτερόλεπτο, και παίρναμε μέρος στο μέτρημα όλοι οι κάτοικοι της Ελλάδας, δουλεύοντας οκτάωρο, πόσο χρόνο λες να χρειαζόμασταν;»

«Μήπως 10 χρόνια;»

«Παραπάνω».

«Όλη μας τη ζωή;»

«Αν αρχίζαμε το μέτρημα από τότε που «γεννήθηκε» ο Ήλιος και η Γη, δηλ. πριν 5 δισεκατομμύρια χρόνια, μόλις που θα προλαβαίναμε!»

«Πω, πω! Αλλά για στάσου. Θα περίμενα το νούμερο αυτό να ήταν 10¹⁰ (10 δισεκατομμύρια), όσες φορές συρρικνωθήκαμε».

«Να σου εξηγήσω γιατί δεν είναι έτσι. Εδώ συγκρίνουμε όγκους, ενώ το νούμερο που είπες θα έβγαινε αν συγκρίναμε μήκη».

«Και γιατί να βγαίνει διαφορετικό;»

«Θα σου πω ένα παράδειγμα για να καταλάβεις. Ας πούμε ότι ένα ελαφαντάκι έχει το μισό μπόι από την μαμά του. Τι λες, θα έχει και τα μισά κιλά της; Τον μισό όγκο της; Όχι, θα είναι το ένα όγδοο. Για απλούστευση ας φανταστούμε ότι είχαν το σχήμα κύβου. Ο κύβος με διπλάσια ακμή, τι όγκο θα είχε;»

«Από την Γεωμετρία ξέρουμε ότι ο όγκος (V) κύβου είναι V=α³, όπου α η ακμή (πολλαπλασιάζουμε ακμή επί ακμή επί ακμή). Άρα όταν η ακμή διπλασιαστεί, ο όγκος θα αυξηθεί κατά 2³ φορές, δηλ. θα οκταπλασιαστεί».

«Και αν η ακμή αυξηθεί κατά 10¹⁰ φορές, πόσες φορές θα αυξηθεί ο όγκος;»

«Θα αυξηθεί κατά 10³⁰ (10¹⁰ επί 10¹⁰ επί 10¹⁰) φορές».

«Σωστά. Αν λάβουμε υπ’ όψιν και ότι το οικόπεδο είναι μεγαλύτερο από το σπίτι και το ότι η σύγκριση έγινε με ένα δικό μας σπίτι, δεν είναι περίεργο που βγαίνει ο αριθμός που είπαμε».

»Συνεχίζω την περιγραφή των ορόφων. Υπάρχει μια ακόμη ιδιορρυθμία: αποφεύγουν ο τελευταίος κατοικημένος όροφος (γιατί μπορεί να υπάρχουν και άλλοι πιο πάνω, άδειοι) να έχει πάνω από 8 παιδιά. Είναι προληπτικοί και θεωρούν γουρσούζικο, όχι το … 13, αλλά τους αριθμούς από το 9 και πάνω, ειδικά για τον τελευταίο όροφο. Αν περισσεύουν, πάνε στον παραπάνω όροφο.

»Προτιμώνται, κατά κανόνα, επειδή δεν υπάρχει ασανσέρ, οι χαμηλότεροι όροφοι. Κάποια δωμάτια είναι άδεια. Καταλαβαίνεις ότι αυτά είναι (συνήθως) στο τελευταίο πάτωμα.

»Τα παιδιά τρελαίνονται για πατινάζ στον πάγο. Ιδιαίτερα τους αρέσει να στριφογυρίζουν σαν σβούρες. Την φιγούρα αυτή την λένε spin (κάποιοι λένε ότι δεν πρόκειται για πραγματική περιστροφή, είναι κάτι σαν οπτική απάτη, «περιστρέφονται» σε πιο εξωτικές διαστάσεις).

»Και, όπως τα παιδιά των ανθρώπων άλλα είναι αγόρια και άλλα κορίτσια, εδώ άλλα στριφογυρίζουν κατά μια την φορά και άλλα αντίθετα. Λοιπόν, σε κάθε δωμάτιο μένει ένα ζευγάρι παιδιά με αντιπαράλληλα (αντίθετα) spin, όπως λέγονται. Κάποια όμως μένουν μόνα τους στο δωμάτιο (τα λένε μονήρη, μοναχικά), που βρίσκεται συνήθως στον τελευταίο όροφο. Το 2^ο κρεβάτι είναι άδειο. Εκεί συχνά φιλοξενούν φίλους τους.

»Ας δούμε παραδείγματα: Στην βίλα-Υδρογόνο μένει το μοναχοπαίδι τους στον 1^ο όροφο. Στη βίλα-Ήλιο 1 ζευγάρι παιδιά, επίσης στον 1^ο όροφο. Στη βίλα-Λίθιο 1 ζευγάρι στον 1^ο και το τρίτο παιδί της οικογένειας μόνο του στον 2^ο όροφο. Στην βίλα-Οξυγόνο 1 ζευγάρι στον 1^ο όροφο και στον 2^ο 2 ζευγάρια σε 2 δωμάτια και 2 μονήρη σε άλλα 2 δωμάτια (σύνολο 8 παιδιά). Στην βίλα-Νάτριο πάλι 1 ζευγάρι στον 1^ο, 4 ζευγάρια στον 2^ο και 1 μοναχικό στον 3^ο. Τα υπόλοιπα δωμάτια του 3^ου είναι άδεια (σύνολο 11 παιδιά).

»Όπως είπαμε προηγουμένως, στο τελευταίο πάτωμα, το ρετιρέ (το λένε εξωτάτη στιβάδα ή στιβάδα σθένους) δεν διαμένουν πάνω από 8. Δεν επιθυμούν όμως και να διαμένουν λιγότεροι από 8. Το ιδανικό τους είναι να είναι ακριβώς 8 (πλην του 1^ου ορόφου που είναι 2). Το 8 το θεωρούν γούρικο, είναι ο τυχερός τους αριθμός. Το ιδανικό αυτό το φθάνουν λίγες οικογένειες, όπως του Ηλίου, του Νέου, του Αργού, που λένε μάλιστα ότι αποτελούν την τάξη των Ευγενών (αερίων). Οι υπόλοιπες προσπαθούν, πάση θυσία, να το πετύχουν, να μιμηθούν τους ευγενείς. Γίνεται; Να πώς:

»Στην περιοχή των μετάλλων το ρετιρέ κατοικείται από 1 ή 2 ή 3 παιδιά. Τι κάνουν; Απλούστατα το εγκαταλείπουν και φεύγουν. Τότε το σπίτι-άτομο καλείται θετικό ιόν. Περισσότερα θα πούμε στη συνέχεια.

»Στην περιοχή των Αμετάλλων στο ρετιρέ μένουν 4 ή 5 ή 6 ή 7 παιδιά. Τι κάνουν αυτά τώρα; Φιλοξενούν παιδιά άλλων οικογενειών τόσα, ώστε να γίνουν 8. Πως γίνεται αυτό; Με διάφορους τρόπους.

»Ένας είναι να μένουν δύο όμοιες οικογένειες (καμιά φορά και περισσότερες) δίπλα-δίπλα, ώστε να αποτελούν ένα κτιριακό συγκρότημα, που φέρει το όνομα μόριο αμετάλλου. Τότε τα παιδιά των τελευταίων ορόφων ανταλλάσσουν διαρκώς επισκέψεις, ώστε να μαζεύεται μια 8μελής παρέα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρονται γι’ αυτό τα παιδιά-ηλεκτρόνια που είναι μόνα τους στο δωμάτιο, τα μονήρη, όπως τα είπαμε και θέλουν παρέα (οι χημικοί αυτό το αποκαλούν ομοιοπολικό δεσμό, δηλ. το μοίρασμα ηλεκτρονίων μεταξύ ατόμων). Αυτά συμβαίνουν στις πολιτείες του οξυγόνου, του χλωρίου και πολλές άλλες.

»Ένας άλλος τρόπος είναι αυτός που συμβαίνει σε κάποιες πόλεις της «Χημικής Ένωσης», όπως στην πόλη του Αλατιού (Χλωριούχο Νάτριο είναι το επίσημο όνομά της). Αυτή είναι ένα τεράστιο συγκρότημα κατοικιών νατρίου και χλωρίου, που είναι τοποθετημένες κατά μήκος των δρόμων, εναλλάξ. Σε μια οικογένεια νατρίου περισσεύει 1 παιδί στο τελευταίο πάτωμα, ενώ στην οικογένεια χλωρίου λείπει 1 για να συμπληρωθεί ο μαγικός αριθμός 8. Το παιδί της οικογένειας νατρίου λοιπόν φεύγει και διαμένει στο σπίτι της οικογένειας χλωρίου. Τότε το σπίτι-νάτριο γίνεται θετικό ιόν, ενώ το σπίτι-χλώριο αρνητικό ιόν, όπως λέγονται τα σπίτια από όπου έχουν φύγει ή φιλοξενούν αντίστοιχα ηλεκτρόνια. Έτσι όλοι μένουν ικανοποιημένοι (αυτό το αποκαλούν ετεροπολικό δεσμό).

»Η πόλη του Νερού πάλι, αποτελείται από πολλά μικρά κτιριακά συγκροτήματα-μόρια, που έχουν σχηματιστεί από 1 οικία οξυγόνου και 2 υδρογόνου (εδώ όμως ο δεσμός είναι ομοιοπολικός). Δεν θα επεκταθώ σε άλλα παραδείγματα, θα σου μόνον ότι υπάρχουν πόλεις με τεράστια οικοδομικά συγκροτήματα-μόρια που απαρτίζονται από πολλά και διάφορα σπίτια-άτομα.

»Όπως βλέπεις, οι διάφορες οικογένειες που προανέφερα είναι πολύ κοινωνικές, κάνουν παρέα μεταξύ τους, σαν καλοί γείτονες που είναι. Όμως τα μέλη της τάξης των ευγενών (αερίων) είναι … ακοινώνητα. Δεν καταδέχονται να κάνουν παρέες-μόρια. Και ο λόγος: δεν ανταλλάσσουν επισκέψεις τα παιδιά-ηλεκτρόνια της τελευταίας στιβάδας, γιατί αυτή είναι συμπληρωμένη με την 8άδα. Πολύ κοινωνικές οικογένειες (λέμε ότι είναι δραστικά στοιχεία) είναι από την περιοχή των Αμετάλλων αυτές του Φθορίου, Χλωρίου, του Οξυγόνου και από την περιοχή των Μετάλλων, του Νατρίου, του Καλίου κ.α.

 

ΤΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΗΝΩΜΈΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

 

»Να σου πω ακόμη ότι το χωροταξικό σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών των Στοιχείων το έχει κάνει ένας σπουδαίος χημικός-πολεοδόμος, ο Μεντελέγιεφ, που επισήμως αποκαλείται Περιοδικό Σύστημα. Αυτός χωροθέτησε πολιτείες που μοιάζανε κοντά, π.χ. την πολιτεία του Νατρίου γειτονικά αυτής του Καλίου. Αυτές τις βρίσκουμε στα Δυτικά της χώρας (στα αριστερά του περιοδικού συστήματος) και είναι γνωστές ως οι Δυτικές πολιτείες, το Far West, ή αλλιώς ως η περιοχή των Αλκαλίων. Στα Ανατολικά (δεξιά στο περιοδικό σύστημα) βρίσκονται οι πολιτείες της περιοχής των Αλογόνων, όπως του Φθορίου, του Χλωρίου, του Βρωμίου κ.α. Ακόμη ανατολικότερα βρίσκονται οι πολιτείες όπου κατοικεί η τάξη των Ευγενών (αερίων). Στα Βόρεια (πάνω μέρος του περιοδικού συστήματος) βρίσκονται πολιτείες με ολιγομελείς οικογένειες, όπως π.χ. του Υδρογόνου, του Ηλίου, ενώ στα Νότια (κάτω μέρος του περιοδικού συστήματος) αυτές με τις πολυμελέστερες, όπως του Χρυσού, του Ουρανίου. Καθώς πηγαίνουμε από την δυτική προς την ανατολική ακτή, π.χ. από την πολιτεία του Νατρίου προς αυτήν του Αργού, τα σπίτια γίνονται όλο και πιο χαμηλοτάβανα. Στις ανατολικές πολιτείες οι Βόρειοι είναι πιο δραστήριοι (λένε ότι είναι πιο δραστικά στοιχεία) από τους Νότιους, που είναι πιο νωθροί (πάντως δεν έχει γίνει πόλεμος Βορείων και Νοτίων!). Το αντίθετο συμβαίνει στις δυτικές πολιτείες.

»Για τις πολιτείες που βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος χρησιμοποιούν την έκφραση «πολιτείες της ίδιας περιόδου» και γι’ αυτές που βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό μήκος, «πολιτείες της ίδιας ομάδας». Οι πρώτες έχουν τον ίδιο αριθμό ορόφων και οι δεύτερες τον ίδιο αριθμό παιδιών στο ρετιρέ και πολλές ομοιότητες.

»Οι βορειοανατολικές πολιτείες, όπως του Οξυγόνου, του Φθορίου, του Χλωρίου, είναι πολύ αραιοκατοικημένες (τις αποκαλούν αέριες). Το ίδιο συμβαίνει και στις πολιτείες των Ευγενών. Για τις τελευταίες αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο, αφού αποφεύγουν τις κοινωνικές σχέσεις και τείνουν να μη πλησιάζουν τους γείτονές τους. Πάντως η κατάστασή τους (και όχι μόνο αυτών, αλλά όλων των πόλεων) επηρεάζεται από τις μετεωρολογικές συνθήκες, π.χ. από την θερμοκρασία. Όταν κάνει πολύ κρύο πλησιάζουν περισσότερο. Στην πολιτεία του Οξυγόνου π.χ. όταν κάνει τρομερή παγωνιά και το θερμόμετρο δείχνει … –183 βαθμούς Κελσίου πλησιάζουν πολύ, μεταπίπτουν στην υγρή κατάσταση όπως λένε. Και σε ακόμη χαμηλότερες θερμοκρασίες, κάτω από τους –218, τα πάντα παγώνουν, η πυκνότητα πληθυσμού αυξάνει και τότε εκφράζονται λέγοντας ότι στερεοποιήθηκαν. Τα όρια των θερμοκρασιών όπου συμβαίνουν τα παραπάνω διαφέρουν από πόλη σε πόλη. Επηρεάζονται επίσης και από την ατμοσφαιρική πίεση που επικρατεί.

»Η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πολιτεία είναι του Υδρογόνου. Ακολουθεί αυτή του Ηλίου. Μικρό πληθυσμό έχουν πολιτείες όπως του Ουρανίου, του Ραδίου.

»Παλαιότερα στο κράτος Ηνωμένων Πολιτειών των Στοιχείων υπήρχαν δύο χωριστά κράτη, των Μετάλλων και των Αμετάλλων. Ανάμεσά τους υπάρχει μια περιοχή, που κάποτε ήταν αμφισβητούμενη, η περιοχή των Επαμφοτεριζόντων Στοιχείων όπως λέγεται, γιατί μοιάζει λίγο και με τα μεν και με τα δε. Τότε την διεκδικούσαν και τα Μέταλλα και τα Αμέταλλα, όπως την περιοχή της Αλσατίας η Γαλλία και η Γερμανία κάποτε. Όταν όμως ενώθηκαν και αποτελέσανε το ομόσπονδο κράτος των Στοιχείων, πάψανε αυτές τις έριδες, όπως και η Γαλλία και η Γερμανία, που σήμερα είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

»Η περιοχή των Μετάλλων βρίσκεται στα νοτιοδυτικά και, καθώς προχωρούμε προς τα βορειοανατολικά, σταδιακά περνούμε στην περιοχή των Αμετάλλων».

 

Ο ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

 

Περιηγήθηκαν αρκετές πολιτείες. Σε κάθε μια έμενε το ίδιο σόι, π.χ. στην πολιτεία του Υδρογόνου έμεναν οικογένειες Υδρογόνου.

Είχαν φθάσει αρκετά νότια, στην πολιτεία του Ουρανίου. Λέει τότε ο ξεναγός:

«Αρκετά γυρίσαμε σήμερα. Καιρός να ξεκουραστούμε. Κάπου εδώ υπάρχει ένα ξενοδοχείο, όπου θα διανυκτερεύσουμε».

Στο βάθος φάνηκε μια φωτεινή επιγραφή: «Uranium Hotel».

«Το ξενοδοχείο ανήκει στην οικογένεια Ουρανίου. Είναι πανομοιότυπο με το σπίτι τους. Έχει όμως ασανσέρ. Είναι επταόροφο και δυναμικότητας 92 κλινών».

Μπήκαν μέσα. Ζήτησαν από την ρεσεψιόν, που ήταν στο ισόγειο (στον πυρήνα) δύο μονόκλινα δωμάτια.

«Το ξενοδοχείο μας είναι σε ουδέτερη κατάσταση, όπως λέμε στη γλώσσα μας. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε πλήρεις. Τα δωμάτια είναι κατειλημμένα από ζευγάρια. Αλλά δεν είμαι και πολύ σίγουρος. Για να κοιτάξω στα κιτάπια μου. Α, μάλιστα, είστε τυχεροί. Στον τελευταίο όροφο μόλις άδειασε ένα δωμάτιο. Είμαστε τώρα, όπως συνηθίζουμε να λέμε, σε κατάσταση θετικού ιόντος. Μπορείτε να πάρετε το 701, έβδομος όροφος, δωμάτιο 1.

»Ξέρετε, έχουμε και κάποια άδεια στους επάνω ορόφους, αλλά αυτά δεν είναι επιπλωμένα, γιατί η άδειά μας είναι για 92 κλίνες και αυτό, γιατί στο ισόγειο υπάρχουν 92 πρωτόνια. Αν αποκτούσαμε άλλα δύο πρωτόνια, θα μπορούσαμε να το κάνουμε 94 κλινών, αλλά τότε, σύμφωνα με το νόμο,  θα έπρεπε να αλλάξουμε και το όνομά μας σε «Plutonium Hotel».

»Αλλά είπατε ότι θέλετε μονόκλινα. Φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσω να σας εξυπηρετήσω. Γνωρίζω όμως ότι το «Oxygen Hotel» διαθέτει δύο μονόκλινα στον τελευταίο όροφο. Είναι στην πραγματικότητα δίκλινα, αλλά μπορεί να σας δώσει τα δυό στην τιμή του ενός δίκλινου. Μια στιγμή να τηλεφωνήσω.

»Δυστυχώς μου είπανε ότι είναι κατειλημμένα από δύο εργένηδες, δύο μονήρη ηλεκτρόνια, όπως τους αποκαλούμε».

«Δεν πειράζει, παίρνουμε το δίκλινο».

«Προσέξτε όμως, εμείς, αντί να γράφουμε στην πόρτα του δωματίου 701, γράφουμε 7s. Επίσης στο ασανσέρ, επειδή είναι λίγο παλαιό, δίπλα στα κουμπιά, αντί να γράφει 1, 2, 3 κλπ, γράφει K, L, M κλπ. Εσείς θα πατήσετε το κουμπί Q που αντιστοιχεί στο 7».

Αφού ξεκουράστηκαν, ο ξεναγός λέει:

«Να σου πω κάποια πράγματα σχετικά με τον οικοδομικό κανονισμό που ισχύει στη χώρα των Στοιχείων. Ένα άρθρο του λέει: “Ο επιτρεπόμενος αριθμός δωματίων (τα οποία πρέπει να είναι δίκλινα) ανά όροφο δίνεται από τον τύπο n², όπου n ο όροφος και ο αριθμός των κλινών 2.n^2”. Αυτό σημαίνει για τον 1^ο 2 κλίνες, για τον 2^ο 8 κλπ.

»Ένα άλλο, γνωστό σαν αρχή της οκτάδας είναι το εξής: “Ο τελευταίος όροφος απαγορεύεται να έχει πάνω από 4 δωμάτια, άρα 8 κλίνες, και ο προτελευταίος 9 δωμάτια, 18 κλίνες”.

»Θα πρόσεξες ότι ο κάθε όροφος μπορεί να περιέχει πτέρυγες με το όνομα s, p, d … (ο 1^ος μία πτέρυγα, ο 2^ος δύο κλπ). Σύμφωνα με τον κανονισμό: “Η s περιλαμβάνει έως 2 κλίνες, η p έως 6, η d έως 10 κλπ. Δεν μπορεί η πτέρυγα p να φιλοξενήσει άτομα, αν δεν γεμίσει πρώτα η πτέρυγα s. Απαγορεύεται σε μια πτέρυγα να μένουν στο ίδιο δωμάτιο 2 άτομα, εφ’ όσον υπάρχουν άδεια δωμάτια στην ίδια πτέρυγα (αρχή μεγίστης πολλαπλότητας)”. Έτσι π.χ. στον τελευταίο όροφο του Οξυγόνου, όπου έχουμε 6 κλίνες, 2 είναι στην πτέρυγα s, ενώ στην πτέρυγα p το ένα δωμάτιο φιλοξενεί 2 άτομα, αλλά τα υπόλοιπα 2 θα πάνε αναγκαστικά σε διαφορετικά δωμάτια, ως μονήρη, και όχι στο ίδιο δωμάτιο, γιατί αλλιώς θα έμενε ένα άδειο. Στο Ουράνιο όμως στον τελευταίο όροφο έχουμε 2 κλίνες, οπότε θα είναι στην πτέρυγα s στο ίδιο δωμάτιο. Γι’ αυτό δεν μπορούσε να μας δώσει ο ξενοδόχος 2 μονόκλινα, ενώ το Οξυγόνο μπορούσε.

»Άλλο άρθρο λέει ότι “δεν μπορούν να κατοικηθούν ψηλότεροι όροφοι, εφ΄ όσον υπάρχουν άδεια δωμάτια σε χαμηλότερους (αρχή ελάχιστης ενέργειας)”.

»Στην νομική γλώσσα ο αριθμός του ορόφου αναφέρεται ως κύριος κβαντικός αριθμός, οι όροφοι ως ηλεκτρονικές στιβάδες ή φλοιοί, οι πτέρυγες ως υποστιβάδες ή υποφλοιοί, ο τελευταίος όροφος, το ρετιρέ μ’ άλλα λόγια, ως στιβάδα σθένους».

 

ΣΤΗΝ ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

 

Την άλλη μέρα πήραν πάλι δρόμο. Ο ξεναγός εξηγεί:

«Τώρα θα πάμε στην χώρα των Χημικών Ενώσεων, την «Χημική Ένωση» (Χ.Ε.). Εδώ συνήθως τα σπίτια είναι μεγαλύτερα. Λίγα είναι απλά, όπως αυτά που συναντήσαμε στη Χώρα των Στοιχείων, όπως του Νερού. Συνήθως έχουμε μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα. Τα πιο πολυδαίδαλα τα βρίσκουμε σε περιοχές, όπως των Πρωτεϊνών, του DNA κλπ.

»Η Χ.Ε. σχηματίστηκε από μετανάστες από τις Ηνωμένες Πολιτείες των Στοιχείων (Η.Π.Σ.)».

 

*

 

Επισκέφθηκαν αρκετά κράτη-μέλη της Χημικής Ένωσης. Πρώτα πήγανε στο κράτος των Οξέων. Υπήρχαν πολλές πόλεις, όπως του Θειικού Οξέος, που ήταν και η  πρωτεύουσα και λεγόταν αλλιώς Βιτριόλι, του Υδροχλωρίου, του Νιτρικού Οξέος κλπ. Δεν υπήρχε κτίριο σ’ αυτό το κράτος που να μην έχει και μια πτέρυγα-άτομο υδρογόνου.

Στη συνέχεια επισκέφθήκαν το κράτος των Βάσεων. Όχι των … αμερικάνικων. (Τέτοιες βάσεις με πυρηνικά όπλα λένε ότι υπάρχουν στην πολιτεία του Ουρανίου των Η.Π.Σ.). Εδώ από κανένα κτίριο δεν έλειπε μια διπλή πτέρυγα-άτομα υδρογόνου και οξυγόνου. Πρωτεύουσα ήταν η πόλη του Καυστικού Νατρίου (επίσημο όνομα Υδροξείδιο του Νατρίου).

Σειρά είχε το κράτος των Αλάτων, με πρωτεύουσα την πόλη του Μαγειρικού Αλατιού (επισήμως Χλωριούχου Νατρίου). Στις περισσότερες πόλεις εναλλάσσονταν κατά μήκος των δρόμων σπίτια-άτομα μετάλλων και αμετάλλων σε μορφή ιόντων.

Τα τρία προαναφερθέντα κράτη αποτελούσαν την ομάδα των Ηλεκτρολυτών.

Στο κράτος των Οξειδίων τώρα πανταχού παρούσες ήταν στα κτίρια πτέρυγες-άτομα οξυγόνου.

Το μεγαλύτερο όμως κράτος, μεγαλύτερο από όλα μαζί τα άλλα, ήταν η «Ομοσπονδιακή Δημοκρατία των Ενώσεων του Άνθρακα» (ή αλλιώς κράτος των «Οργανικών Ενώσεων»), όπου κυριαρχούσε το σόι του άνθρακα. Αποτελούνταν από κρατίδια, όπως του Υδρογονάνθρακα, που έχει πλούσιες πετρελαιοπηγές, με πρωτεύουσα την πόλη του Μεθανίου, των Αλκοολών, που παράγει κρασί, με πρωτεύουσα την Αιθυλική Αλκοόλη, του Υδατάνθρακα, που έχει εργοστάσια ζάχαρης και αλευρόμυλους, με πρωτεύουσα την Γλυκόζη κλπ. Οι πόλεις του κράτους των «Οργανικών Ενώσεων» είναι πάμπολλες. Λένε ότι είναι πάνω από ένα εκατομμύριο. Επισκέφθηκαν μερικές σ’ αυτήν την απέραντη χώρα.

Ενδιαφέρον παρουσίαζε το κρατίδιο των Πλαστικών, που οι πόλεις του ήταν όλες νέες. Ιδρύθηκαν μόλις λίγες δεκαετίες πριν, ενώ πολλές πόλεις της Ομοσπονδίας ήταν πολύ παλαιές, κάποιων ... δισεκατομμυρίων ετών! Ιστορικής σημασίας ήταν οι πόλεις του κρατιδίου των Αμινοξέων. Λένε ότι έπαιξαν ρόλο στην εμφάνιση της ζωής. Μετανάστες από αυτό το κρατίδιο σχημάτισαν την αποικία των Πρωτεϊνών. Πάντως οι αρχαιότερες πόλεις του Μικροκόσμου βρισκόταν στην χώρα των Στοιχείων, που μετρούσαν ζωή αρκετών δισεκατομμυρίων ετών.

Υπήρχαν και άλλα πολλά κράτη-μέλη στην Χ.Ε., αλλά ο χρόνος δεν τους έπαιρνε να δουν περισσότερα.

Η έδρα της Χ.Ε. ήταν στην πόλη του Νερού. Εκεί συνέρχονταν αντιπρόσωποι από τα κράτη-μέλη για να αποφασίσουν για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Την προεδρία είχε κάθε χρόνο και διαφορετικό κράτος. Φέτος είναι η σειρά του κράτους των Οξειδίων.

Η Χ.Ε. εκτεινόταν σε μια μεγάλη ήπειρο, ενώ οι Η.Π.Σ. σε μια άλλη.

 

Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΩΝ ΜΙΓΜΑΤΩΝ

 

Υπήρχε όμως και μια άλλη ακόμη μεγαλύτερη ήπειρος, η οποία αποικίσθηκε από μετανάστες από τις δύο προηγούμενες. Εδώ ο πληθυσμός των πόλεων δεν ήταν αμιγής, όπως στις άλλες, ήταν πολυεθνικές και πολυπολιτισμικές. Π.χ. στην πόλη «Σιρόπι» υπήρχαν μετανάστες από την πόλη του Νερού και της Ζάχαρης (του κρατιδίου των Υδατανθράκων). Η τελευταία αυτή ήπειρος λεγόταν Ήπειρος των Μιγμάτων ή Νέος Κόσμος, για να διακριθεί από τον Παλαιό, από όπου ήρθαν οι άποικοι, δηλ. τις Η.Π.Σ. και την Χ.Ε. Ήταν απέραντη χώρα.

Αξιόλογες περιοχές ήταν του «Ατμοσφαιρικού Αέρα», πολύ αραιοκατοικημένη, με μετανάστες κυρίως από τις πολιτείες του Αζώτου και του Οξυγόνου, αλλά και μειονότητες από άλλα μέρη, όπως από την πόλη του διοξειδίου του άνθρακα. Μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού υπήρχε στην περιοχή της «Θάλασσας» όπου κυριαρχούσαν οι καταγόμενοι από το κράτος του Νερού, αλλά υπήρχαν και αρκετοί από το κράτος των Αλάτων, καθώς και πολλές μειονότητες. Ακόμη πιο πυκνοκατοικημένη ήταν η περιοχή του «Εδάφους». Εκεί κατοικούσαν πολλοί που κατάγονταν από την πόλη του Οξειδίου του Πυριτίου, γνωστή και σαν «Άμμος», και από τα κράτη των Ενώσεων του Αργιλίου, του Ασβεστίου κ.α. Η περιοχή «Αίμα» είχε πολλά ποτάμια που είχαν κόκκινο χρώμα και οι περισσότεροι  κάτοικοί της είχαν καταγωγή από την πόλη του Νερού και από το κράτος των Οργανικών Ενώσεων. Λέγανε ότι ήταν ζωτικής σημασίας περιοχή.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα περιοχή της ηπείρου των Μιγμάτων ήταν αυτή των Διαλυμάτων Ηλεκτρολυτών, όπου ζούσαν μετανάστες από την πόλη του Νερού και την περιοχή των Ηλεκτρολυτών σε μορφή ιόντων (π.χ. στο Αλατόνερο υπήρχαν μόρια Νερού και ιόντα Νατρίου και Χλωρίου). Εκεί συνέβαινε κάτι το αξιοπαρατήρητο. Από τα εδάφη της περνούσε ένας μεγάλος αυτοκινητόδρομος, που λεγόταν τμήμα Ηλεκτρικού Κυκλώματος, όπου κυκλοφορούσαν τα ιόντα, η ροή των οποίων λεγόταν Ηλεκτρικό Ρεύμα. Τέτοιος δρόμος υπήρχε και στην περιοχή των Μετάλλων (εκεί κυκλοφορούσαν όμως ηλεκτρόνια). Γενικά αυτές οι περιοχές είχαν άριστο οδικό δίκτυο, ενώ πολλές άλλες περιοχές (παράδειγμα η πόλη της Ζάχαρης) όχι μόνον δεν διαθέτανε τέτοια μεγάλη αρτηρία, αλλά το οδικό δίκτυο ήταν ανύπαρκτο.

 

 

ΜΕΡΙΚΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Ο Γκιούλιβερ θυμήθηκε διάφορα ενδιαφέροντα περιστατικά που είδε σε διάφορες πόλεις που περιηγήθηκαν.

Μια μέρα, καθώς περιδιαβαίνανε στην πολιτεία του Νέου, συνάντησαν κακοκαιρία.

Επικρατούσε βαθύ βαρομετρικό χαμηλό. Το βαρόμετρο έδειχνε … το ένα εκατοστό της κανονικής ατμοσφαιρικής πίεσης. Τα ηλεκτρικά φορτισμένα σύννεφα σχηματίζανε ένα πολύ ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο. Ξαφνικά βλέπει από ένα σπίτι-άτομο νέου να βγαίνουν αστραπές και να φωτίζεται έντονα ο γύρω χώρος. Λάμψεις φωτός διαφόρων χρωμάτων, όπου κυριαρχούσαν οι κόκκινες και πορτοκαλιές αποχρώσεις, ξεπηδούσαν, λες και ήσουν σε κλαμπ, με φώτα λέιζερ να αναβοσβήνουν. Ο ξεναγός δίνει εξηγήσεις:

«Για τα σπίτια-άτομα έχω να σου πω και άλλα πολλά. Είναι δυνατόν ένα παιδί-ηλεκτρόνιο να αλλάξει όροφο και να πάει πιο ψηλά, όμως αυτό γίνεται χωρίς τη θέλησή του, αν του ασκηθεί βία (αν πάρουν ενέργεια στη γλώσσα του τόπου και τότε λένε ότι το άτομο διεγείρεται). Συμβαίνει π.χ. να εισβάλει φουριόζος κάποιος κακοποιός (λένε ότι είναι κάποιο ξένο ηλεκτρόνιο, ή φωτόνιο) και εξαναγκάζει κάποια παιδιά να καταφύγουν σε ψηλότερα άδεια δωμάτια. Ο κακοποιός εξαφανίζεται αστραπιαία και το περίεργο είναι ότι χάνει τη δύναμή  του, χάνει ενέργεια όπως λένε, αν μάλιστα είναι φωτόνιο χάνει συνήθως όλη την δύναμή του και πεθαίνει. Τότε αυτά ξαναγυρίζουν σε χαμηλότερο όροφο. Μόλις ηρεμήσουν- και αυτό γίνεται πολύ γρήγορα, γιατί είναι πολύ ψύχραιμα -και συνέλθουν από την ταραχή τους, συμβαίνει ακόμα ένα περίεργο: ενώ ο κακοποιός χάνει δύναμη, τα παιδιά αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη, ενέργεια όπως λένε πιο σωστά, που όταν ηρεμήσουν την αποβάλουν, αστραποβολώντας (η ενέργεια που αποβάλλουν δημιουργεί ένα φωτόνιο, ή απλούστερα παράγεται φωτεινή ακτινοβολία) καθώς ξαναγυρίζουν σε χαμηλότερο όροφο.

»Καμιά φορά όμως ο κακοποιός είναι τόσο δυνατός (για να ακριβολογήσουμε έχει ενέργεια μεγαλύτερη από την ενέργεια ιονισμού) που απαγάγει ένα παιδί-ηλεκτρόνιο (λένε ότι γίνεται ιονισμός)».

 

Μια άλλη μέρα περπατούσανε σε μια περιοχή της χώρας των Χημικών Ενώσεων, όπου βρισκότανε δυό νέα χωριά, Νατρίου και Χλωρίου. Αυτά κατοικούνταν από μετανάστες που είχαν φθάσει πρόσφατα από την χώρα των Στοιχείων και είχαν επεκταθεί τόσο, ώστε γειτονεύανε. Τότε λοιπόν βλέπουν να σείονται συθέμελα τα σπίτια, να διαλύονται, να βγαίνουν φωτιές. Σε λίγο όμως τι αντικρίζουν: στη θέση των δύο χωριών δημιουργήθηκε ένα νέο, ένα χωριό Χλωριούχου Νατρίου. Τα σπίτια-άτομα όμως δεν πάθανε τίποτε. Απλά ενωθήκανε τα σπίτια-άτομα νατρίου με αυτά του χλωρίου και αποτελέσανε ένα ενιαίο κτιριακό συγκρότημα, με πτέρυγες εναλλάξ ιόντων νατρίου και χλωρίου.

«Αυτό είναι ένα τυπικό χημικό φαινόμενο», εξηγεί ο ξεναγός. «Λέγεται αλλιώς και χημική αντίδραση. Η συγκεκριμένη είναι αντίδραση οξειδοαναγωγής. Παιδιά-ηλεκτρόνια από σπίτια νατρίου πήγανε σε σπίτια χλωρίου να κάνουν παρέα με τα παιδιά του δεύτερου».

 

ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΤΩΝ ΗΜΙΑΓΩΓΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΟΝΩΤΩΝ

 

Πολύ ενδιαφέρουσες ήταν οι περιοχές των Αγωγών, των Ημιαγωγών και των Μονωτών. Ο ξεναγός ενημέρωσε τον Γκιουλιβερ:

«Θα επισκεφθούμε διαδοχικά μια τυπική πόλη από κάθε περιοχή για να διακρίνεις καλύτερα τις διαφορές, την πόλη του Αργύρου, του Πυριτίου και του Διαμαντιού.

Η τελευταία βρίσκεται στη πολιτεία του Άνθρακα και είναι η πρωτεύουσά της. Είναι μια πραγματικά … λαμπερή πόλη, που με τα απαστράπτοντα φώτα της και τα πολλά κοσμηματοπωλεία της συγκεντρώνει πλήθος τουριστών, είναι όμως πανάκριβη. Και η πόλη του Αργύρου, αλλιώς Ασημιού, της ομώνυμης πολιτείας έχει πολλά κοσμηματοπωλεία, λιγότερα όμως από αυτά της πόλης του Διαμαντιού και του Χρυσού, αλλά είναι πιο φθηνά. Η δεύτερη, στην επίσης ομώνυμη κεντροανατολική πολιτεία, είναι πασίγνωστη για την βιομηχανία της των ηλεκτρονικών και είναι γνωστή σαν η Silicon Valey».

 

*

 

Εκείνο που έκανε εντύπωση στον Γκιούλιβερ ήταν ότι, ενώ στους δρόμους της πόλης του Αργύρου συναντούσαν πολλές παρέες παιδιών, που τριγύρίζαν εδώ και εκεί, στην πόλη του Πυριτίου ήταν λίγα τα παιδιά στο δρόμο, στην δε πόλη του Διαμαντιού οι δρόμοι ήταν σχεδόν έρημοι. Όταν εξέφρασε την απορία του στον ξεναγό, του είπε αυτός:

«Θα σου εξηγήσω τι ακριβώς συμβαίνει. Να σου θυμίσω πρώτα ότι σε κάθε σπίτι, που το αποκαλούν, όπως είπαμε, άτομο, μένουν οικογένειες με παιδιά, που τα λένε «Ηλεκτρόνια» και τον πατέρα τους «Πυρήνα». Το δωμάτιο του πατέρα είναι στο ισόγειο, ενώ των παιδιών στους ορόφους.

»Ο πατέρας είναι πολύ αυστηρός (λένε ότι επιβάλλεται με το ηλεκτρικό του πεδίο) και κρατάει σε μεγάλη πειθαρχία τα παιδιά του και δεν τα αφήνει να βγουν έξω (λένε ότι τα συγκρατεί σε στιβάδες). Ένα όμως παιδί, που το δωμάτιό του είναι πολύ μακριά από του πατέρα του, στη σοφίτα, κατορθώνει και ξεφεύγει από την επίβλεψή του (την δύναμη Coulomb, όπως λένε) και βγαίνει έξω. Σ΄ αυτό συντελεί και ο σεισμός όταν δυναμώνει (λένε ότι αυξήθηκε η θερμοκρασία), οπότε βρίσκει την ευκαιρία να το σκάσει. Αρχίζει λοιπόν ο «άσωτος υιός» να τριγυρνά εδώ και ‘κεί, ανάμεσα στα σπίτια-άτομα, που τα λένε τώρα θετικά ιόντα. Γίνεται αλήτης (ελεύθερο ηλεκτρόνιο). Στο δρόμο συναντά και άλλα «κακά παιδιά». Η παρέα (ηλεκτρονικό νέφος αλλιώς) κάνει διαρκώς βόλτες (την θερμική κίνηση που είχαμε πει παλαιότερα) και τα αλητάκια ζουν σαν άστεγοι (οι χημικοί λένε ότι υπάρχει μεταλλικός δεσμός, έχουμε στο μέταλλο θετικά ιόντα και ελεύθερα ηλεκτρόνια, τα οποία δεν ανήκουν σε ορισμένο άτομο, ή θα μπορούσαμε να πούμε αλλιώς ότι τα μοιράζονται όλα τα άτομα, είναι σαν μια ακραία περίπτωση ομοιοπολικού δεσμού).

»Όταν η σεισμικότητα (η θερμοκρασία) μεγαλώνει, περισσότερα παιδιά το σκάνε και έτσι η παρέα μεγαλώνει. Όταν η σεισμικότητα είναι μικρή, μερικοί «άσωτοι υιοί» επιστρέφουν στο σπίτι και η παρέα μικραίνει».

»Αυτά συμβαίνουν στην περιοχή των Ημιαγωγών, όπως π.χ. στην πόλη του Πυριτίου. Στην κυριότερη περιοχή των Αγωγών, που δεν είναι άλλη από την περιοχή των Μετάλλων, η παρέα είναι πολύ πιο μεγάλη. Από κάθε οικογένεια τουλάχιστον ένα παιδί το’ χει σκάσει. Αντίθετα, στην περιοχή των Μονωτών, π.χ. στην πόλη του Διαμαντιού υπάρχει απόλυτη τάξη και ασφάλεια, δεν κυκλοφορούν αλήτες στους δρόμους (έτσι οι κοσμηματοπώλες μπορούν να κοιμούνται ήσυχα). Υπάρχουν όμως υποψίες ότι αυτό είναι μάλλον μια ουτοπία. Και εκεί υπάρχουν μερικά «κακά παιδιά», αλλά ελάχιστα.

»Πολλές φορές τα αλητάκια-ηλεκτρόνια παίρνουν το δρόμο και κάνουν πορείες, γνωστές με το όνομα Ηλεκτρικό Ρεύμα. Τους αρέσει πολύ να διαδηλώνουν. Οι πορείες αυτές είναι εύκολες στις περιοχές των Μετάλλων και έτσι γίνονται συχνά και είναι πολυπληθείς, αλλά λίγο δύσκολες στις περιοχές των Ημιαγωγών, όπου οι πορείες δεν έχουν την μαζικότητα των προηγουμένων. Στις περιοχές των Μονωτών δεν γίνονται τέτοιες πορείες, αφού δεν υπάρχουν διαδηλωτές-ελεύθερα ηλεκτρόνια.

»Περισσότερα γι’ αυτές θα τις πορείες θα πούμε στη συνέχεια.

»Περιοχή Αγωγών υπάρχει και στη Χ.Ε. Θυμήσου την περιοχή των «Διαλυμάτων Ηλεκτρολυτών». Θυμήσου ακόμη και τους αυτοκινητοδρόμους που είδαμε (λέγονται τμήματα ηλεκτρικού κυκλώματος) και που υπάρχουν μόνο στις περιοχές των Αγωγών, δηλ. των Μετάλλων και των Διαλυμάτων Ηλεκτρολυτών. Στις τελευταίες όμως οι πορείες δεν γίνονται από αλητάκια-ηλεκτρόνια, αλλά από ιόντα. Πάντως, επειδή στις δύο αυτές περιοχές γίνονται κυρίως οι πορείες που είπαμε, αποφάσισαν οι αυτές να «αδελφοποιηθούν». Το οδικό δίκτυο των περιοχών των Αγωγών είναι γνωστό σαν Ηλεκτρικό Κύκλωμα.

»Και μη ξεχάσω να σου πω ότι και στη χώρα των Αερίων κάποιες περιοχές μεταβάλλονται σε περιοχές Αγωγών, όταν οι «καιρικές» συνθήκες είναι κατάλληλες, δηλ. όταν έχουμε πάρα πολύ υψηλές θερμοκρασίες ή πολύ βαθειά «βαρομετρικά» χαμηλά, μ’ άλλα λόγια όταν αραιώνουν πολύ, αλλά και με συνήθη καιρό, όταν υπάρχουν πολύ ισχυρά ηλεκτρικά πεδία. Τέτοια περίπτωση έχουμε σε καταιγίδες και οι λεωφόροι που ανοίγουν λέγονται κεραυνοί. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις οι πορείες γίνονται τόσο από ηλεκτρόνια, όσο και από ιόντα.

»Περιοχές ημιαγωγών και μονωτών υπάρχουν τόσο στις Η.Π.Σ. και στην Χ.Ε. όσο και στην Ήπειρο των Μιγμάτων. Μάλιστα έχουν συστήσει και συλλόγους των «απανταχού Ημιαγωγών», ή των «απανταχού Μονωτών».

»Λέω τώρα να ξαναπεράσουμε από την πρωτεύουσα της πολιτείας του «Πυριτίου», γιατί ξέχασα να σου δείξω τα προάστιά της που παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Να προσέξεις επίσης και το πολεοδομικό της σύστημα», τόνισε ο ξεναγός.

Η πόλη ήταν ένα τεράστιο πολεοδομικό συγκρότημα, με κατοικίες πυριτίου ενωμένες μεταξύ τους με ομοιοπολικό δεσμό (για τον οποίο είχαμε κάνει λόγο λίγο πριν), έτσι ώστε κάθε κατοικία να περιτριγυρίζεται από άλλες τέσσερις (κάτι παρόμοιο συνέβαινε και την πόλη του  Διαμαντιού). Υπήρχαν κάποιες μειονότητες στην πόλη αυτή. Σε ένα προάστιό της, κατοικούσαν αρκετοί μετανάστες από την πολιτεία του «Αλουμινίου» της περιοχής των Μετάλλων, ενώ σε ένα γειτονικό προάστιο υπήρχαν μετανάστες από την πολιτεία του «Φωσφόρου».

Στο τελευταίο πάτωμα των σπιτιών της πόλης υπήρχαν 4 παιδικά δωμάτια. Οι ντόπιοι (Πυρίτιο) είχαν 4 παιδιά-ηλεκτρόνια σ’ αυτό το πάτωμα, που φιλοξενούσαν πολύ συχνά γειτονάκια τους, ώστε να κάνουν παρέα των 8. Οι μετανάστες από το Αλουμίνιο είχαν 3 παιδιά στο τελευταίο πάτωμα και έτσι ένα δωμάτιο είχε ένα άδειο κρεβάτι. Αυτό το άδειο κρεβάτι το αποκαλούσαν «Θετική Οπή» και το προάστιο όπου μένανε «Ημιαγωγό τύπου p». Εύκολα μπορούσε να φιλοξενηθεί για λίγο κάποιο ξένο παιδί από αυτά που τριγύριζαν στους δρόμους ελεύθερα. Οι μετανάστες από τον Φωσφόρο είχαν 5 παιδιά στο τελευταίο πάτωμα και επειδή περίσσευε ένα, προτιμούσε να βγαίνει έξω. Εκεί έκανε παρέα με κάποια άλλα παιδιά που συναντούσε στο δρόμο, τα ελεύθερα ηλεκτρόνια. Το προάστιό τους το αποκαλούσαν «Ημιαγωγό τύπου n».

Στα όρια των δύο προαστίων συμβαίνανε κάποια ενδιαφέροντα γεγονότα. Λέγανε ότι ήταν εύκολο να περάσουν τα παιδιά-ηλεκτρόνια από το προάστιο n στο p, αλλά όχι αντίστροφα. Η περιοχή αυτή ήταν γνωστή σαν Δίοδος ή σαν Ανορθωτής. Σε παρόμοιες περιοχές, γνωστές σαν Φωτοβολταϊκά, παραγόταν ηλεκτρικό ρεύμα, όταν είχε λιακάδα.

 

ΚΑΙ ΛΙΓΑ … ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

 

Ο ξεναγός συνεχίζει:

«Θα σου πω τώρα κάποια ιστορικά στοιχεία και λίγα για τους νόμους σ’ αυτές τις χώρες που περιηγούμαστε.

»Σε περιοχές των αγωγών, συγκεκριμένα στις πολιτείες των μετάλλων των σημερινών Η.Π.Σ., που κάποτε αποτελούσαν το κράτος «Δημοκρατία των Μετάλλων», υπάρχει ένας νόμος πολύ αυστηρός. Νομοθέτης λένε ότι ήταν κάποιος Ohm. Τα νομικά βιβλία διατυπώνουν  το νόμο, σε αυστηρά νομική γλώσσα, ως εξής: «Η ένταση του ρεύματος είναι ανάλογη της εφαρμοζόμενης τάσης». Οι περισσότεροι κάτοικοι των περιοχών αυτών είναι πολύ νομοταγείς. Υπήρχαν όμως κάποιοι παραβάτες που ήταν μετανάστες από άλλες περιοχές. Ήταν κάτι απείθαρχα παιδιά, που η καταγωγή τους λέγανε ότι ήταν από την γενιά των «Ημιαγωγών». Για να μη καταδιώκονται συνεχώς για παράβαση των νόμων, έκαναν επανάσταση και κήρυξαν την περιοχή τους ανεξάρτητη. Ονομάστηκε «Δημοκρατία των Ημιαγωγών». Στην νέα αυτή χώρα δεν ήταν σε ισχύ ο παραπάνω νόμος.

»Κοντά στη χώρα των Ημιαγωγών υπάρχει η μικρή, αλλά πλούσια χώρα της «Ηλεκτρονικής». Είναι πασίγνωστη για την υψηλή Τεχνολογία της. Έχει εργοστάσια που παράγουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και πολλά άλλα ηλεκτρονικά, όπως τηλεοράσεις, ραδιόφωνα κλπ. Στην χώρα αυτή έχουν σε μεγάλη εκτίμηση τους επαναστάτες. Αυτοί, με το να μη υπακούουν στο νόμο του Ohm, κατορθώνουν πράγματα που δεν μπορούν στη χώρα των Αγωγών. Λένε ότι η χώρα της Ηλεκτρονικής υποστήριξε την επανάσταση και ήταν η πρώτη που αναγνώρισε επίσημα την Δημοκρατία των Ημιαγωγών. Έχει πολλές εμπορικές συναλλαγές μ΄ αυτήν. Οι ημιαγωγοί είναι απαραίτητοι για την κατασκευή των διαφόρων ηλεκτρονικών που παράγουν. Αργότερα οι δύο αυτές φίλες χώρες ενώθηκαν.

»Αλλά και με την πρώην «Δημοκρατία των Μετάλλων» (και νυν πολιτείες των Η.Π.Σ.) τα βρήκαν και αποφάσισαν, για να εδραιώσουν την ειρήνη, να προσχωρήσουν στις Η.Π.Σ, οι οποίες έτσι γίνανε 92 πολιτείες, όπως 92 γίνανε και τα άστρα της σημαίας τους. Για την ιστορία να πω ότι πρόσφατα δημιουργηθήκανε και νέες πολιτείες, οι υπερουράνιες, ώστε το νούμερο πήγε στο 112. Λέγεται ότι υπάρχουν και πολιτείες με μεγαλύτερο νούμερο, αλλά με ελάχιστα σπίτια, και που δεν έχουν επισήμως ονομαστεί. Βασική προϋπόθεση ήταν να έχει η κάθε πολιτεία την αυτονομία της και τους δικούς της νόμους. Υπήρχαν όμως και κάποιοι νόμοι κοινοί, ομοσπονδιακοί, «παγκόσμιοι». Λέγανε ότι ένας από αυτούς είχε θεσπιστεί από τον Coulomb. Κάποιοι άλλοι από τον Νεύτωνα.

»Να κάνουμε όμως διάκριση ανάμεσα στο Σύνταγμα (το οποίο αποκαλούσαν βασική θεωρία και τα άρθρα του αξιώματα ή αρχές) και τους Νόμους (π.χ. ο οικοδομικός κανονισμός, ή ο προαναφερθείς νόμος του Ohm), οι οποίοι για να έχουν ισχύ πρέπει να μην είναι αντισυνταγματικοί, δηλ. να μην έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα (να εξηγούνται βάσει των θεωριών). Το παλαιότερο Σύνταγμα είχε θεσπιστεί από τον συνταγματολόγο-φυσικό κ. Νεύτωνα, που περιελάμβανε ως άρθρα τους 3 νόμους της κίνησης και τον νόμο της βαρύτητας, και από τον κ. Maxwell, ως ηλεκτρομαγνητική θεωρία, με 4 βασικά άρθρα-αξιώματα). Πρόσφατα όμως έγινε αναθεώρηση, με εισηγητές τους διακεκριμένους νομικούς, ειδικούς επί θεμάτων φυσικής και χημείας κ.κ. Einstein, Planck, Bohr, Heisenberg κ.α. Το νέο Σύνταγμα, το οποίο ψηφίστηκε από την βουλή-επιστημονική κοινότητα, είναι γνωστό ως Θεωρία της Σχετικότητας και Κβαντική Θεωρία. Να σημειώσουμε ότι το ίδιο Σύνταγμα ισχύει όχι μόνο στις Η.Π.Σ., αλλά και σ’ όλες τις χώρες του Μικροκόσμου. Και ακόμη ότι οι κάτοικοι όλων των χωρών σέβονται απόλυτα και το κοινό Σύνταγμα και τους Νόμους της κάθε επικράτειας και δεν διανοούνται να τους παραβιάσουν».

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΕΡΓΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

 

Ο ξεναγός λέει του Γκιούλιβερ:.

«Θα σου διηγηθώ τώρα διάφορες περίεργες ιστορίες που συνέβησαν σ’ αυτά τα μέρη.

 

 

εχθροπραξίες

 

»Κάποτε, τα παλαιά χρόνια, σε μια χώρα μετάλλου υπήρχε πολύς συνωστισμός ελευθέρων ηλεκτρονίων (χρησιμοποιούσαν την έκφραση «το δυναμικό είναι υψηλό»). Είχαν μεταναστεύσει ηλεκτρόνια και έτσι ο πληθυσμός της ξεπερνούσε τον κανονικό.

Υπήρχαν πληροφορίες ότι σε μια άλλη γειτονική χώρα, επίσης μετάλλου, ο συνωστισμός ήταν μικρότερος (λέγανε ότι «υπάρχει διαφορά δυναμικού» μεταξύ των δύο χωρών). Έτσι λοιπόν, τα ηλεκτρόνια της πρώτης χώρας αποφάσισαν να κάνουν εισβολή στη δεύτερη. Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα. Τα σύνορα φυλάγονταν καλά (λέγανε ότι «υπάρχει μονωτικό υλικό ανάμεσά τους»). Κάποια στιγμή άνοιξε μια «κερκόπορτα» (λέγανε ότι καταστράφηκε το μονωτικό). Τότε έγινε η επίθεση.

Η εισβολή σταμάτησε όταν ο συνωστισμός έγινε ίδιος (λέγανε όταν «απέκτησαν το ίδιο δυναμικό»). Η εισβολή αυτή έμεινε στην ιστορία με το όνομα «δίοδος ηλεκτρικού ρεύματος».

 

 

μετανάστευση

 

»Η χώρα του Εβονίτη συνόρευε με την χώρα του Μαλλιού -οι χώρες αυτές βρίσκονται στην ήπειρο των μιγμάτων∙ ο εβονίτης περιέχει καουτσούκ και θειάφι). Υπήρχαν πληροφορίες ότι στην χώρα του Εβονίτη τα ηλεκτρόνια καλοπερνούν, ενώ στη χώρα του Μαλλιού υπήρχε μεγάλη ανεργία. Τότε μερικά ηλεκτρόνια από την χώρα του Μαλλιού αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στη χώρα του Εβονίτη. Έτσι η πρώτη χώρα είχε έλλειψη ηλεκτρονίων (έγινε θετική), ενώ η δεύτερη περίσσεια (έγινε αρνητική). Στη γλώσσα του τόπου λέγανε ότι «έγινε ηλέκτριση με τριβή».

 

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ «ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ»

 

Ο Γκιούλιβερ διασκέδασε πολύ σε μια περιοδεία τους στην περιοχή που είχε το όνομα «Ηλεκτρικό Κύκλωμα». Εκεί υπήρχαν πολλά χωριά. Τα περισσότερα είχαν πληθυσμούς με καταγωγή από την περιοχή των Μετάλλων. Μερικά κατοικούνταν από μετανάστες από την πολιτεία του Πυριτίου, και άλλα από την περιοχή των Ηλεκτρολυτών. Ξεχωρίζανε δύο κεφαλοχώρια, που λεγόταν «Θετικός Πόλος» και «Αρνητικός Πόλος». Είχαν διανυκτερεύσει στο δεύτερο. Θα πήγαιναν στον «Θετικό Πόλο». Είδαν στο χάρτη δύο διαδρομές. Η μια ήταν μακρινότερη. Αποφάσισαν να πάρουν την δεύτερη για να γνωρίσουν την ευρύτερη περιοχή. Κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου ήταν πολλά χωριά, τόσο πυκνά, που δεν θα ξεχώριζες πού αρχίζει το ένα και πού τελειώνει το άλλο, αν δεν υπήρχαν οι πινακίδες. Σε μια π.χ. έγραφε: «καλώς ήρθατε στον Αντιστάτη». Εκεί έκανε πολύ ζέστη. Κατοικούνταν από μετανάστες από την περιοχή των Μετάλλων. Μετά περάσανε από μια βιομηχανική ζώνη με πολλά εργοστάσια. Ένα από αυτά λεγόταν «βολτάμετρο» και παρήγαγε υδρογόνο και οξυγόνο. Εκεί εργαζόταν μετανάστες από το κράτος των οξέων και την πόλη του Νερού. Πιο πέρα συνάντησαν ένα Λούνα Παρκ, με μια τεράστια ρόδα που περιστρεφόταν. Του θύμισε ότι παρόμοια ρόδα είχε δει στο Πράτερ της Βιέννης. Στην είσοδο υπήρχε μια ταμπέλα που έγραφε «Λούνα Παρκ ο Ηλεκτροκινητήρας».

 

 

ένας σκοπός στη ζωή τους

 

Εκείνο όμως που έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση του Γκιούλιβερ ήταν ότι, κατά μήκος του δρόμου και κατά τη φορά που πήγαιναν, βλέπανε πλήθη να κάνουν πορεία. Πρόσεξε καλύτερα και είδε ότι ήταν παιδιά, με διαθέσεις όχι πολύ ειρηνικές. Ο ξεναγός του εξήγησε:

«Είναι τα αλητάκια για τα οποία σου είχα μιλήσει πριν και που τα λένε «ηλεκτρόνια». Μερικές φορές τα πιάνει μια ακατανίκητη επιθυμία να τρέξουν προς μια κατεύθυνση (αυτή που ακολουθούμε τώρα, προς τον «Θετικό Πόλο»). Τώρα τα αλητάκια μας, αντί να τριγυρίζουν άσκοπα στους δρόμους αποκτούν ένα σκοπό. Κατευθύνονται προς τον «Θετικό πόλο», όπου έχουν ακούσει ότι εκεί δεν υπάρχει πολύς συνωστισμός όπως στον «Αρνητικό Πόλο», υπάρχει άπλα και μπορούν πιο άνετα να παίξουν ποδόσφαιρο. Αυτήν την πορεία την λένε «Ηλεκτρικό Ρεύμα». Δεν εγκαταλείπουν όμως τις παλαιές τους συνήθειες, να τριγυρίζουν. Κάνουν βόλτες, αλλά κατευθύνονται πάντα προς τον σκοπό τους, την αλάνα, για να παίξουν. Οι επιστήμονες της χώρας, δίνοντας βαθιές και λίγο ακαταλαβίστικες ψυχαναλυτικές ερμηνείες, λένε ότι αυτή τους η τάση οφείλεται σε βαθύτερα αίτια. Μιλάνε για κάποιο ηλεκτρικό πεδίο και τις δυναμικές γραμμές του, κατά μήκος των οποίων προχωρούν. Άλλοι χρησιμοποιούν μια άλλη έκφραση, ότι υπάρχει διαφορά δυναμικού. Αν δεν συνέβαινε αυτό, και να ήταν ακόμη οι δρόμοι ανοικτοί, δεν θα μπορούσαν να γίνονται πορείες.

»Πολλές φορές δημιουργούν επεισόδια, ιδίως στα χωριά με το όνομα «Αντιστάτες» και δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο να ορμούν σε βιτρίνες καταστημάτων. Ευτυχώς οι ζημιές που προκαλούν είναι λίγες, γιατί οι καταστηματάρχες έχουν βάλει άθραυστα τζάμια. Στη γλώσσα του τόπου λένε ότι «γίνονται κρούσεις των ελευθέρων ηλεκτρονίων με τα ιόντα», όπως αποκαλούν τις οικοδομές. Καμιά φορά όμως σπάνε οι βιτρίνες και τότε, πάνω στην αναστάτωση, κάποιοι νεαροί υπάλληλοι το σκάνε και πάνε μαζί με τους ταραξίες. Λένε ότι «έγινε ιονισμός με κρούση». Άλλες φορές όμως είναι φρόνιμα και εργατικά. Εκτονώνουν τη δύναμή τους κάνοντας χρήσιμα πράγματα. Πιάνουν δουλειά στο Λούνα Παρκ και γυρίζουν τη ρόδα που αναφέραμε προηγουμένως. Άλλοτε πάλι εργάζονται στην βιομηχανική περιοχή σε χημικά εργοστάσια, ή σε μερικούς αντιστάτες που παράγουν θερμότητα. Εκεί η ορμή τους μεταδίδεται στα ιόντα, που ταλαντεύονται πιο γρήγορα, και αυτό γίνεται αισθητό σαν θέρμανση. Αυτό το αποκαλούν φαινομενο Joule.

»Με τόσες πορείες που κάνουν κουράζονται βέβαια, ιδίως όταν έχουν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις. Όσο όμως πιο φαρδύς είναι ο αυτοκινητόδρομος που διασχίζει τις περιοχές αντιστατών, τόσο πιο άνετα πάνε. Φυσικά παίζει ρόλο και η ποιότητα του δρόμου (αυτό το λένε ειδική αντίσταση). Αλλού υπάρχει χωματόδρομος, αλλού ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι πολύ καλής ποιότητας. Λένε ότι πολύ καλό οδικό δίκτυο έχει η πολιτεία του Αλουμινίου, καλύτερο η πολιτεία του Χαλκού, το καλύτερο όλων όμως έχει η πολιτεία του Αργύρου. Και ο καιρός βεβαίως έχει σημασία. Όταν έχει πολύ ζέστη στις πολιτείες των Μετάλλων φυσικό είναι να υποφέρουν περισσότερο».

 

 

η χώρα της βίας

 

Ο ξεναγός συνεχίζει:

«θα σου διηγηθώ τώρα τι συμβαίνει κατά μήκος του άλλου δρόμου που συνδέει τα δύο κεφαλοχώρια. Όπως σου είχα πει πριν, τα αλητάκια μας τρελαίνονται να πάνε στο κεφαλοχώρι «Θετικός Πόλος», όπου καλοπερνούν. Αντίθετα δεν τους αρέσει καθόλου ο «Αρνητικός Πόλος». Όμως εκεί (στον «Θετικό Πόλο») υπάρχει πολλή βία, ακούγεται ότι γίνονται απαγωγές ηλεκτρονίων. Τα πάνε, αντίθετα με τη θέλησή τους, στον «Αρνητικό Πόλο». Η περιοχή αυτή λέγεται «Ηλεκτρική πηγή». Γι’ αυτό προτίμησαν να ακολουθήσουν τον άλλο δρόμο, αλλά τελικά δεν θα ξεφύγουν την αρπαγή».

 

Καθώς ταξίδευαν, η κυκλοφορία άρχισε να δυσκολεύει και σε λίγο δεν μπορούσαν να προχωρήσουν καθόλου. Το ίδιο και τα αλητάκια μας. Μόνο που αυτά, παρόλο που δεν προχωρούσαν πια προς την κατεύθυνση που πήγαιναν πριν, δεν έπαψαν να κάνουν βόλτες δεξιά – αριστερά. Τι να συνέβη; Ο ξεναγός του έλυσε την απορία:

«Η τροχαία έκλεισε σε κάποιο σημείο τον δρόμο. Δεν ακινητοποιηθήκαμε μόνο εμείς, αλλά το ίδιο συμβαίνει σε όλο το μήκος του αυτοκινητοδρόμου. Θα περιμένουμε μέχρι να ανοίξει. Η περιοχή που κλείσανε λέγεται «Διακοφτό» ή αλλιώς  «Διακόπτης». Αυτό συμβαίνει αρκετές φορές, ιδίως όταν οι ταραξίες μας κάνουν πολλά επεισόδια στους οικισμούς από όπου περνάνε. Τώρα ο «Θετικός Πόλος» θα ερημώσει, γιατί δεν φτάνουν πια τα αλητάκια μας, ενώ εξακολουθούν οι απαγωγές όσων είχαν φθάσει εκεί και έτσι στον «Αρνητικό Πόλο» θα υπάρχει πολύς συνωστισμός».

 

 

τσουλήθρα

 

Στις χώρες που περιηγούνταν συναντήσανε και μια παιδική χαρά. Ήταν ένα μίνι ηλεκτρικό κύκλωμα. Από τον αρνητικό πόλο (το πάνω σημείο) ξεκινούσε μια τσουλήθρα (την λέγανε δυναμική γραμμή) που πήγαινε μέχρι τον θετικό πόλο (το κάτω σημείο). Τα ηλεκτρόνια τρελαινόταν να κάνουν τσουλήθρα. Όταν όμως φθάνανε κάτω έπρεπε να ξανανεβούν στην κορυφή πάλι. Ευτυχώς υπήρχε εκεί μια κινούμενη σκάλα (την λέγανε ηλεκτρική πηγή) και έτσι ανέβαιναν εύκολα πάνω.

 

 

το όνειρο του ηλεκτρονίου

 

«Θα σου πω τώρα ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί τελευταία για ένα ηλεκτρόνιο», λέει ο ξεναγός. «Είδε ένα τρομερό όνειρο, έναν εφιάλτη. Ονειρεύτηκε λοιπόν ότι συνάντησε δύο δυναμικές γραμμές που τέμνονταν. Έπαθε λοιπόν κρίση σχιζοφρένειας, μη ξέροντας πώς να πάει. Την στιγμή εκείνη ξύπνησε. Οι δυναμικές γραμμές δεν τέμνονται».

 

ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Μια άλλη μέρα, καθώς περπατούσαν στην πόλη της Κυτταρίνης, όπου στα τεράστια οικοδομήματά της υπήρχαν πολλές πτέρυγες σπιτιών-ατόμων άνθρακα, ξαφνικά, βλέπουν ένα τέτοιο σπίτι να σείεται συθέμελα και κάτι να εκσφενδονίζεται μέσα απ’ αυτό. Όχι, δεν έγινε κανένας σεισμός. Τι συνέβη; Ο ξεναγός εξηγεί στον Γκιούλιβερ:

«Αυτός ο άνθρακας δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρακας. Είναι άνθρακας-14, όπως λέμε, ένας ραδιενεργός άνθρακας. Και άλλη φορά μου έτυχε να δω κάτι τέτοιο. Οι εμπειρογνώμονες της κατασκευαστικής εταιρείας που κάνανε αυτοψία είχαν αποφανθεί ότι το πρόβλημα υπήρχε στο ισόγειο, στον πυρήνα. Αλλά γι’ αυτό το φαινόμενο, που το λένε ραδιενέργεια, θα σου πω αναλυτικά όταν πάμε στην χώρα του «Πυρήνα».

 

*

 

Και άλλα παράξενα γεγονότα αντίκρισαν. Βρισκόταν στην πόλη του Ουρανίου. Ξάφνου βλέπουν κάτι να πέφτει από ψηλά στο σπίτι-άτομο ουρανίου και να επακολουθεί μια τρομερή έκρηξη.

«Δεν ήταν κανένας … μετεωρόλιθος αυτό που έπεσε. Ήταν ένα νετρόνιο.

»Και αυτό είναι ένα πυρηνικό φαινόμενο, για το οποίο επίσης θα πούμε πιο πολλά όταν θα φθάσουμε στην χώρα του Πυρήνα».

»Γενικά, κυρίως οι νότιες πολιτείες των Η.Π.Σ. υποφέρουν από εκρήξεις. Δεν το βάζουν όμως κάτω. Λένε ότι πρέπει να μάθουν να ζουν με τους σεισμούς … λάθος είπα, με τις εκρήξεις».

«Καλά που δεν έγινε κανένα κακό τότε που καταλύσαμε στο ξενοδοχείο του Ουρανίου!»

«Εξαρτάται από την περιοχή. Αλλού συμβαίνουν πολύ συχνά, αλλού λιγότερο. Στον πιο συνηθισμένο τύπο σπιτιού-ατόμου ουρανίου 238, όπως λέγεται (ο προηγούμενος που είδαμε ήταν ουράνιο 235) -και θα εξηγήσουμε αργότερα τι σημαίνει αυτό- γίνεται κάτι ανάλογο με αυτό που είδαμε στον άνθρακα 14. Η πιθανότητα όμως να συμβεί κάτι τέτοιο είναι πολύ μικρή. Λένε ότι για να κατεδαφιστούν τα μισά από τα σπίτια αυτά χρειάζεται να περάσουν μερικά δισεκατομμύρια χρόνια (αυτό το αποκαλούν νόμο της ραδιενέργειας˙ ο παραπάνω ο χρόνος ποικίλει από σπίτι σε σπίτι). Αν μέναμε όχι μια νύχτα, αλλά … μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, τότε θα ήσουν δικαιολογημένος να φοβάσαι. Πιο επικίνδυνη είναι η πολιτεία του Ραδίου. Σημειωτέον ότι αυτή εξερευνήθηκε από μια τολμηρή (εξ)ερευνήτρια-φυσικό, την Μαρία Κιουρί».

 

*

 

Ένα άλλο γεγονός, στο οποίο παρέστησαν μάρτυρες, συνέβη στην πόλη του Βηρυλλίου.

Ήταν μια … τρομοκρατική επίθεση. Βλέπουν κάποιον, που αμέσως εξαφανίστηκε, να ρίχνει κάτι στο σπίτι-άτομο βηρυλλίου και κατόπιν να επακολουθεί πάλι μια έκρηξη.

«Δεν ήταν καμιά … μολότωφ αυτό που έριξε. Αλλά δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς ήταν. Θα ερευνήσω το θέμα όταν πάμε στην χώρα του Πυρήνα».

 

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ

 

«Η περιοδεία μας σ’ αυτόν τον «όροφο» τελείωσε», πληροφορεί τον Γκιούλιβερ ο ξεναγός. «Θα ξαναμπούμε στο μαγικό ασανσέρ και θα πάμε 3 «υπόγεια» πιο «κάτω». Έτσι θα δούμε καλύτερα τον Πυρήνα (η διάμετρος του οποίου είναι 10000 έως 100000 φορές μικρότερη του ατόμου)».

Πράγματι, σε λίγο ο πυρήνας, από μια κουκίδα που φαινόταν, πρόβαλε τώρα τεράστιος. Έμοιαζε με ένα τσαμπί σταφύλια, που οι ρόγες του τρέμανε και στριφογύριζαν.

«Σε κανένα … αμπέλι βρισκόμαστε;» λέει ο Γκιούλιβερ. «Βλέπω πολλά τσαμπιά σταφύλια».

«Φθάσαμε στην χώρα του Πυρήνα. Πρόσεξε ότι οι «ρόγες» είναι δύο ειδών. Το ένα είδος λέγεται πρωτόνιο και τα άλλο νετρόνιο».

Περιηγήθηκαν αρκετή ώρα στον «αμπελώνα». Άλλα «τσαμπιά» ήταν μικρά, άλλα μεγάλα.

«Ο μικρότερος πυρήνας είναι του υδρογόνου», συνεχίζει ο ξεναγός, «με ένα μόνο πρωτόνιο και ο μεγαλύτερος του ουρανίου, με 92 πρωτόνια και υπερδιπλάσια νετρόνια. Υπάρχουν όμως και πυρήνες μεγαλύτεροι, των υπερουρανίων στοιχείων, όπως αποκαλούνται, που όμως δημιουργήθηκαν τεχνητά, δηλ. κατά την διάρκεια πειραμάτων».

Εντύπωση έκανε του Γκιούλιβερ ότι η χώρα του πυρήνα φαινόταν πολύ αραιοκατοικημένη. Μεταξύ των πυρήνων υπήρχε πολύς κενός χώρος. Το είπε στον ξεναγό.

«Δεν σου είπα πριν», του απάντησε,  «ότι η διάμετρος του πυρήνα είναι δεκάδες χιλιάδες μικρότερη του ατόμου; Το διαπιστώνεις τώρα με τα μάτια σου».

Κοιτάζοντας γύρω του έβλεπε πολλά σύννεφα. Κάπου-κάπου τα διέσχιζαν αστραπές. Ρώτησε τον ξεναγό. Και αυτός του εξηγεί:

«Γύρω από τον πυρήνα υπάρχουν ηλεκτρόνια. Παλαιά πιστεύανε ότι γυρίζουν γύρω από τον πυρήνα διαγράφοντας κύκλους. Σήμερα η κβαντική φυσική υποστηρίζει ότι είναι αδύνατον να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τη θέση και την ταχύτητα ενός ηλεκτρονίου, μόνο να πιθανολογήσουμε πού μπορεί να βρίσκεται. Το πιθανότερο είναι να το βρούμε σε ορισμένες περιοχές, πχ την επιφάνεια μιας σφαίρας (στιβάδα). Έτσι έχουμε την εντύπωση ότι βλέπουμε σ’ αυτές κάτι σαν νέφος, που το λένε ηλεκτρονικό νέφος. Οι αστραπές που βλέπεις είναι φως, που παράγεται καθώς τα ηλεκτρόνια αλλάζουν στιβάδα (πάνε πιο κοντά στον πυρήνα) οπότε τους περισσεύει ενέργεια και την ξεφορτώνονται με μορφή ενός φωτονίου».

Και συνεχίζει:

«Τώρα για τους πυρήνες. Καθένας τους έχει μια ταυτότητα, όπου αναγράφεται ο αριθμός της, ή μάλλον οι αριθμοί της, γιατί είναι δύο. Ο σημαντικότερος, γιατί αυτός κυρίως καθορίζει τις χημικές ιδιότητες των ατόμων τα οποία σχηματίζουν, είναι ο λεγόμενος ατομικός αριθμός, που σημαίνει πόσα πρωτόνια περιέχει και ο άλλος, ο μαζικός αριθμός, που δείχνει πόσα πρωτόνια και νετρόνια συνολικά περιέχει, έχει σημασία κυρίως στα πυρηνικά φαινόμενα και δείχνει το πόσο βαρύς είναι ο πυρήνας. Πυρήνες με τον ίδιο ατομικό αριθμό, αλλά διαφορετικό μαζικό (δηλ. διαφέρουν στο πλήθος των νετρονίων) μοιάζουν πολύ, κυρίως στις χημικές ιδιότητες (έχουν βέβαια και κάποιες διαφορές) και γι’ αυτό έχουν το ίδιο όνομα, και λέγονται ισότοποι. Είναι, θα λέγαμε, οι ποικιλίες ενός στοιχείου. Για να ξεχωρίζουν αναφέρεται και ο μαζικός αριθμός μετά το όνομα, π.χ. άνθρακας-14. Όλοι οι πυρήνες έχουν ένα κωδικό που περιλαμβάνει το σύμβολό τους, τον ατομικό και τον μαζικό αριθμό. Παράδειγμα:

κωδικός: ₆C¹²

όνομα επίσημο: άνθρακας

κοινό όνομα: κάρβουνο

ατομικός αριθμός: 6

μαζικός αριθμός: 12

(αποτελείται από 6 πρωτόνια και 6 νετρόνια)

»Υπάρχει και ένα άλλο ισότοπο άνθρακα, σπανιότερο, ο άνθρακας-14. Αν στα παραπάνω στοιχεία βάλουμε 14, αντί για 12, έχουμε τα στοιχεία της ταυτότητάς του. Καταλαβαίνεις ότι ο πυρήνας του έχει 2 νετρόνια περισσότερα από τον άνθρακα-12.

Το υδρογόνο υπάρχει σε τρία ισότοπα: το ₁Η¹ (μ’ άλλα λόγια είναι ένα πρωτόνιο),

το ₁Η², που λέγεται και δευτέριο ή βαρύ υδρογόνο, έχει επί πλέον ένα νετρόνιο και είναι σπάνιο και το ₁Η³, αλλιώς τρίτιο, πάρα πολύ σπάνιο, με δύο νετρόνια.

Το φυσικό ουράνιο αποτελείται από το πιο άφθονο ₉₂U²³⁸, το σπάνιο και σπουδαιότερο, όπως θα δούμε αργότερα, ₉₂U²³⁵ και το ακόμη πιο σπάνιο ₉₂U²³⁴.

 

»Μερικοί πυρήνες είναι σεσημασμένοι, όχι … κακοποιοί, αλλά πάντως ταραξίες, που προκαλούν συχνά επεισόδια. Έχουν … φάκελο, με την επισήμανση «*», στα κατάστιχα, όχι της Αστυνομίας, αλλά των επιστημονικών συγγραμμάτων και αποκαλούνται ραδιενεργοί ή ραδιοϊσότοπα. Τέτοιοι είναι οι ₆C¹⁴*,  ₁Η³*,  ₉₂U²³⁸* και άλλοι πολλοί».

 

*

 

Ξαφνικά, ο Γκιούλιβερ ακούει μια … έκρηξη και μια λάμψη να βγαίνει. Ένας μεγάλος πυρήνας εκσφενδόνισε ένα βλήμα, που ήταν ένας μικρός πυρήνας ηλίου, αποτελούμενος από 2 πρωτόνια και 2 νετρόνια. Μάλιστα, όπως σε ένα κανόνι, καθώς έφευγε το βλήμα, ο πυρήνας έκανε πίσω.

«Στη φωνή … κι’ ο γάιδαρος! Αυτός είναι ένας ραδιενεργός πυρήνας ραδίου, και η εκτόξευση αυτή λέγεται ραδιενέργεια. Ο πυρήνας ραδίου, χάνοντας πρωτόνια και νετρόνια, μεταμορφώθηκε σε άλλο πυρήνα, ραδονίου όπως λέγεται. Η μεταμόρφωση αυτή αποκαλείται μεταστοιχείωση. Συμβαίνει πιο συχνά σε βαρείς πυρήνες, αλλά και σε κάποιους ελαφρείς, που η αναλογία πρωτονίων-νετρονίων ξεφεύγει από την συνήθη τιμή. Θυμήσου και το σπίτι-άτομο άνθρακα-14 που κατέρρευσε. Στην περίπτωση του άνθρακα-14 το βλήμα είναι διαφορετικού είδους (το λένε ακτίνες β) από του ραδίου. Του τελευταίου το βλήμα-πυρήνας ηλίου λέγεται αλλιώς ακτίνες α και η λάμψη ακτίνες γ, που είναι φωτόνια, σωματίδια φωτός.

»Οι βαρύτεροι του μολύβδου και βισμουθίου πυρήνες και φυσικά οι «βαρέων βαρών» υπερουράνιοι πυρήνες είναι όλοι ραδιενεργοί και επομένως ασταθείς, αφού διασπώνται».

 «Βλέπω στο βάθος και άλλο πυρήνα ραδίου», λέει ο Γκιούλιβερ. Να περιμένουμε λίγο να ξαναδούμε το φαινόμενο; Σε πόση ώρα λέτε ότι θα εκραγεί;»

«Εδώ συμβαίνει κάτι περίεργο. Κανείς δεν ξέρει πότε θα συμβεί αυτό, όπως δεν ξέρει κανείς πότε κάποιος άνθρωπος θα πεθάνει. Εκείνο που ξέρουμε όμως είναι ότι μερικοί ραδιενεργοί πυρήνες «ζουν» λιγότερο και άλλοι περισσότερο, όπως, παρόμοια, ξέρουμε ότι ο σκύλος ζει, κατά μέσον όρο, λιγότερα χρόνια από τον άνθρωπο. Θυμήσου και τον νόμο της ραδιενέργειας που αναφέραμε προηγούμενα. Έτσι, είναι ανώφελο να περιμένουμε πότε θα εκραγεί αυτός ο πυρήνας».

«Κρίμα. Ήταν εντυπωσιακό το φαινόμενο».

«Μπορούμε όμως να κάνουμε κάτι άλλο, και μάλιστα καλύτερο. Να πάμε στην πόλη του «Πυρηνικού Αντιδραστήρα», όπου θα δούμε πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα, που μάλιστα συμβαίνουν συνεχώς και δεν χρειάζεται να περιμένουμε να μας ευνοήσει η τύχη».

 

*

 

Έτσι, σε λίγο έφθασαν στην πόλη του «Πυρηνικού Αντιδραστήρα». Ακουγότανε διαρκώς εκρήξεις. Υπήρχαν πολλοί πυρήνες ουρανίου. Ο Γκιούλιβερ ήταν ενθουσιασμένος. Στάθηκε κοντά σε έναν πυρήνα και παρατηρούσε με ενδιαφέρον και προσοχή. Την στιγμή εκείνη πρόβαλε ένα νετρόνιο, που στην πορεία του βρισκόταν ο πυρήνας. Και τι βλέπει τότε; Ο πυρήνας να … καταπίνει το νετρόνιο. Φαίνεται όμως ότι … του κάθησε στο στομάχι, γιατί ο πυρήνας έδινε την εντύπωση ότι αναστατώθηκε. Άρχισε να αλλάζει, όχι … χρώμα, το σχήμα του. Από σφαιρικό, έγινε μακρουλό, μετά πήρε το σχήμα ενός αλτήρα, με ένα «λαιμό» ανάμεσα σε δύο μέρη, που όλο λέπταινε, μέχρι που κόπηκε, και τότε πετάχθηκαν με ορμή τα δύο κομμάτια. Ο πυρήνας είχε σχιστεί στα δυό. Η διαδικασία αυτή κάτι θύμισε του Γκιούλιβερ.

«Α, ναι, τώρα θυμήθηκα», μουρμούρισε, «όπως κάποτε που παρατηρούσα με το μικροσκόπιο ένα κύτταρο που διαιρούνταν».

Εδώ όμως υπήρχε μια διαφορά. Το σχίσιμο αυτό δεν γινόταν ήρεμα και αργά, αλλά πολύ βίαια. Κάτι σαν αστραπές φαινόταν να εξαπολύονται και αμέσως ο πυρήνας … ξέρασε το νετρόνιο.

… Αλλά, τι είναι αυτό που συμβαίνει; Βγαίνουν, όχι ένα, τρία νετρόνια!

«Από πού ξεφύτρωσαν αυτά;» μουρμουρίζει.

Στη συνέχεια, ένα απ’ αυτά ξαναχτυπά άλλο πυρήνα ουρανίου και η διαδικασία επαναλαμβάνεται πανομοιότυπα. Τα άλλα δύο νετρόνια φάνηκαν να «τρυπώνουν» σε κάποιους άλλους πυρήνες, χωρίς να προκαλέσουν αναστάτωση. Και η σκηνή αυτή γίνεται με τον ίδιο τρόπο ξανά και ξανά, σαν αλυσίδα.

«Το φαινόμενο που παρατηρείς», δίνει εξηγήσεις ο ξεναγός, «λέγεται σχάση (σχίσιμο). Τα δυό κομμάτια είναι πυρήνες μεσαίου μεγέθους. Τέτοια φαινόμενα, όπως και η μεταστοιχείωση του ραδίου, όπου αλλάζει η σύσταση του πυρήνα, λέγονται πυρηνικά και οι επιστήμονες συνηθίζουν να λένε ότι γίνεται πυρηνική αντίδραση. Οι «αστραπές» που είδες είναι φωτόνια (σωματίδια φωτός) γ πολύ υψηλής ενέργειας. Ενέργεια επίσης μεταφέρουν, με μορφή κίνησης (οι φυσικοί λένε κινητική ενέργεια), όλα τα κομμάτια που παράγονται, καθώς ξεπετάγονται με μεγάλη ταχύτητα. Λέμε ότι απελευθερώθηκε πυρηνική ενέργεια, που ήταν εγκλωβισμένη στους πυρήνες ουρανίου, το οποίο σημειωτέον είναι το ισότοπο 235. Και σε χημικές αντιδράσεις (όπως στις καύσεις) μπορεί να παραχθεί ενέργεια, αλλά εδώ είναι πολλαπλάσια, εκατό εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη. Να φανταστείς ότι για να πάρουμε την ενέργεια που δίνει 1g φυσικού ουρανίου θα έπρεπε να κάψουμε 125 τόνους άνθρακα!

»Το ιδιαίτερο όμως γνώρισμα αυτής της πυρηνικής αντίδρασης είναι ότι νετρόνια έχουμε και πριν και μετά, και μάλιστα, τα μετά την αντίδραση εμφανιζόμενα, είναι πολλαπλάσια (διπλάσια ή τριπλάσια). Μπορούμε να πούμε ότι είναι νετρόνια 2^ης γενιάς. Αυτά, όπως είδες, ξαναπροκαλούν το φαινόμενο, που συνεχίζεται σαν αλυσίδα, γι’ αυτό και η αντίδραση λέγεται αλυσιδωτή. Προφανώς δεν χρειάζεται να την τροφοδοτούμε με νετρόνια, ένα στην αρχή που την «πυροδοτεί» και μετά συνεχίζει μόνη της.

»Το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει και σε ατομικές βόμβες, όπως σ’ αυτήν που έπεσε στην Χιροσίμα. Οι βόμβες αυτές, εκτός του ότι είναι ισχυρότερες από τις συμβατικές, έχουν κάτι που δεν έχουν αυτές: επικίνδυνη ραδιενέργεια, γιατί τα προϊόντα της σχάσης είναι ραδιενεργά. Υπάρχει όμως μια ουσιώδης διαφορά μεταξύ βόμβας και αντιδραστήρα. Φυσικά στη βόμβα η αντίδραση γίνεται πολύ βίαια, ενώ στον αντιδραστήρα με σταθερό, πολύ αργότερο ρυθμό. Γιατί όμως; Για να καταλάβεις καλύτερα, θα κάνω ένα παραλληλισμό.

»Είπαμε ότι σε κάθε «κρίκο» της αλυσιδωτής αντίδρασης τα νετρόνια πολλαπλασιάζονται, έστω διπλασιάζονται, όπως σε μια οικογένεια με 4 παιδιά οι απόγονοι είναι διπλάσιοι από τους γονείς. Αν όλα αυτά τα παιδιά αποκτούσαν με τη σειρά τους απογόνους κοκ, τι λες ότι θα συνέβαινε με τον πληθυσμό από γενιά σε γενιά;»

«Προφανώς θα αύξανε διαρκώς, με ρυθμό ολοένα και πιο μεγάλο. Από 2 γίνονται 4, μετά 8, 16, … , με γεωμετρική πρόοδο, όπως θαρρώ ότι το λένε στα Μαθηματικά».

«Πολύ σωστά. Το ίδιο συμβαίνει και στη σχάση. Τα νετρόνια όλο και θα πολλαπλασιάζονται από γενιά σε γενιά, η αντίδραση θα γίνεται ολοένα πιο γρήγορα, θα έχουμε μια χιονοστιβάδα σχάσεων, μ’ άλλα λόγια θα γίνεται μια έκρηξη. Αυτό συμβαίνει στην βόμβα. Όμως στον αντιδραστήρα τα πράγματα πρέπει να εξελιχθούν πιο ήρεμα, με σταθερό ρυθμό. Πώς επιτυγχάνεται αυτό στον πυρηνικό αντιδραστήρα; Τώρα θα δούμε. Πάμε στην παρομοίωση. Πώς νομίζεις ότι ένας πληθυσμός μπορεί να μείνει σταθερός;»

«Νομίζω ότι αν η οικογένεια είχε 2 παιδιά (και δίνανε και τα δύο απογόνους) ή, αν στην οικογένεια που είπαμε πριν, δεν δίνουν απογόνους όλα τα παιδιά, παρά μόνο δύο (όσοι οι γονείς)».

«Σωστά. Το ίδιο γίνεται και στον πυρηνικό αντιδραστήρα. Από τα παραγόμενα νετρόνια οι επιστήμονες φροντίζουν να απορροφηθούν τα παραπανίσια και να μείνουν μόνον όσα και τα αρχικά για να συνεχίσουν την αλυσιδωτή αντίδραση. Λέμε ότι τότε την έχουν θέσει υπό έλεγχο. Ας μη μπούμε όμως σε περισσότερες τεχνικές λεπτομέρειες».

«Κατάλαβα. Αλλά έχω μια απορία. Ποιος ο «γενάρχης» των νετρονίων; Ο Αδάμ και η Εύα τους; Γιατί χωρίς κανένα αρχικά, νομίζω ότι δεν θα γίνει τίποτε».

«Έχεις δίκιο. Άκου λοιπόν. Στη φύση πάντα υπάρχουν, έστω και λίγα, ελεύθερα νετρόνια, που σχηματίζονται σε πυρηνικές αντιδράσεις, όπως π.χ. αυτές που προκαλούνται από τις κοσμικές ακτίνες, κυρίως πρωτόνια (αλλιώς  πυρήνες υδρογόνου) που έρχονται απ’ το διάστημα».

«Τότε δεν θα έπρεπε τα αποθέματα ουρανίου στον φλοιό της Γης να είχαν μεταβληθεί σε ατομικές βόμβες; Θυμήθηκα την έκρηξη που είδαμε όταν είχαμε πάει στην πόλη του Ουρανίου. Πρέπει να ήταν σχάση, που όμως δεν συνεχίστηκε».

«Πράγματι, ήταν σχάση. Αλλά μη ξεχνάς ότι από τα παραγόμενα νετρόνια, τα περισσότερα διαρρέουν στο περιβάλλον (στην περίπτωση αυτή όλα) και τότε η αντίδραση σταματάει, όπως όταν σε ένα κράτος αντιστοιχούν, κατά μέσον όρο, λιγότερα από 2 παιδιά ανά οικογένεια, ο πληθυσμός θα μειώνεται και, αν συνεχίσει έτσι, θα εξαφανιστεί».

«Στο ουράνιο της  βόμβας όμως δεν συμβαίνει αυτό. Γιατί;»

«Το τι ποσοστό νετρονίων θα διαρρεύσει εξαρτάται από την καθαρότητα του σχάσιμου υλικού, δηλ. του ουρανίου 235 και το μέγεθος του κομματιού.  Υπάρχει ένα κρίσιμο μέγεθος, που μόνο αν το ξεπεράσουμε γίνεται έκρηξη. Έτσι, η ποσότητα του ουρανίου είναι χωρισμένη σε μικρά κομμάτια, που τα ενώνουν τη στιγμή που θέλουν να πέσει η βόμβα. Στον αντιδραστήρα πρέπει η αντίδραση ούτε να σβήσει, ούτε να γίνει έκρηξη, να είναι ελεγχόμενη. Αυτό γίνεται με κατάλληλους τρόπους, αλλά είπαμε να μην επεκταθούμε περισσότερο. Τα πυρηνικά ατυχήματα συμβαίνουν όταν χαθεί ο έλεγχος, όπως συνέβη στο Τσερνομπίλ, οπότε το εργοστάσιο μεταβλήθηκε σε μια βόμβα!

 

*

 

»Και τώρα, θα σε πάω σε κάτι ακόμη καλύτερο. Εκεί να δεις εκρήξεις! Πάμε σε μια από τις πόλεις που λέγονται «Εσωτερικό Άστρου». Υπάρχουν πάμπολλες τέτοιες στη χώρα του Πυρήνα. Είναι όμως πολύ μακριά. Το φως πρέπει να ταξιδεύει χρόνια για να φθάσει σ’ αυτές. Εμείς θα επισκεφθούμε την πιο κοντινή, με την επωνυμία «Εσωτερικό Ήλιου», που το φως θέλει μόνο 8 λεπτά για να φθάσει εκεί. Μη σου φαίνεται κοντά, ένα αυτοκίνητο για να διατρέξει τόση απόσταση θα ήθελε … 250 χρόνια! Το μαγικό ασανσέρ όμως, όταν λειτουργεί ως όχημα, μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το φως σε ταχύτητα».

»Έχω ακούσει ότι τίποτε δεν μπορεί να τρέξει πιο πολύ από το φως».

«Σωστά. Αλλά όταν πρόκειται για πραγματικά σώματα. Το ασανσέρ μας όμως είναι μαγικό και στα μαγικά όλα γίνονται.

»Λοιπόν εκεί που πάμε κάνει τρομερή ζέστη. Όχι 40 ή 50 βαθμούς, ούτε εκατό, ή χίλιους, αλλά … εκατομμύρια. Ένα πυρωμένο σίδερο θα θεωρούνταν … παγωμένο στην πόλη αυτή. Μη σε τρομάζει όμως αυτό, γιατί από την κόλαση αυτή θα μας προστατεύει το μαγικό ασανσέρ, που τα τοιχώματά του είναι απόλυτα μονωτικά και άθραυστα. Φυσικά δεν θα βγούμε έξω».

Σε λίγο το μαγικό ασανσέρ τους μετέφερε στην πόλη αυτή.

Ο Γκιούλιβερ είδε πλήθος πυρήνων υδρογόνου να τρέχουν σαν τρελοί, σαν μεθυσμένοι που συνεχώς τρακάρανε μεταξύ τους, σαν τα συγκρουόμενα αυτοκίνητα στα Λούνα Παρκ, με μεγάλη σφοδρότητα. Θυμήθηκε ότι ήταν η θερμική λεγόμενη κίνηση, που είναι πιο έντονη όταν το θερμόμετρο δείχνει μεγαλύτερη θερμοκρασία. Υπήρχαν και πολλοί πυρήνες ηλίου.

Πολύ συχνά συνέβαινε οι πυρήνες υδρογόνου (πρωτόνια δηλ.) να κολλούν μεταξύ τους και τότε να βγαίνουν αστραπές και κεραυνοί. Μέσα στο χάος αυτό δεν προλάβαινε καλά-καλά να παρακολουθήσει τι ακριβώς διαδικασίες συμβαίνανε. Εκείνο που καταλάβαινε μόνο ήταν ότι οι πυρήνες υδρογόνου όλο και λιγόστευαν και οι πυρήνες ηλίου όλο και αυξανόταν.

Ο ξεναγός δίνει διευκρινίσεις:

«Και εδώ γίνονται πυρηνικές αντιδράσεις, αλλά συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο με τη σχάση. Αντί να κομματιάζεται κάποιος μεγάλος πυρήνας, μικρότεροι, οι μικρότεροι που υπάρχουν, δηλ. του υδρογόνου, ενώνονται και κάνουν μεγαλύτερους, πυρήνες ηλίου. Αυτή η συνένωση πυρήνων λέγεται σύντηξη. Και εδώ απελευθερώνεται πολλή ενέργεια, πολύ περισσότερη από αυτήν της σχάσης, περίπου δεκαπλάσια. Το καταλαβαίνουμε από τις «αστραπές» που είναι τώρα πολύ δυνατότερες, να πω πιο σωστά τα φωτόνια γ που παράγονται και την τρομερή ταχύτητα που αποκτούνε τα προϊόντα της αντίδρασης.

»Η σύντηξη δεν μπορεί να γίνει σε χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως το πετρέλαιο δεν μπορεί να καεί σε θερμοκρασία δωματίου. Όμως εδώ το όριο δεν είναι μερικές εκατοντάδες βαθμοί όπως στο πετρέλαιο, αλλά εκατομμύρια, γιατί απαιτείται οι πυρήνες να τρέχουν με τρομερή ταχύτητα. Αλλιώς, παρόλο που τρακάρουν συνεχώς, είναι τόσο γεροί, ώστε δεν παθαίνουν τίποτε. Η ηλιακή ενέργεια, καθώς και όλων των άστρων, έτσι παράγεται.

»Η σύντηξη υδρογόνου, επειδή απαιτεί τεράστιες θερμοκρασίες, λέμε ότι είναι μια θερμοπυρηνική αντίδραση. Σε υψηλές θερμοκρασίες η ύλη βρίσκεται σε μια διαφορετική κατάσταση, του πλάσματος όπως αποκαλείται. Πλάσμα (όχι του … αίματος!) λένε οι φυσικοί, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ύλη -και την θεωρούν σαν την 4^η κατάσταση της ύλης μετά την στερεά, την υγρή και την αέρια- όταν τα άτομα είναι ιονισμένα, δηλ. δεν είναι σε ουδέτερη κατάσταση, έχουν φύγει ηλεκτρόνια και αποτελούν μια «σούπα» ιόντων (ηλεκτρισμένων ατόμων) και ελευθέρων ηλεκτρονίων. Όλα αυτά τα συστατικά, σαν μέλισσες κλεισμένες σε ένα δωμάτιο που πετούν δώθε-κείθε, είναι σε ακατάπαυστη τυχαία κίνηση, την γνωστή μας θερμική κίνηση και διαρκώς τρακάρουν μεταξύ τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία, τόσο πιο πολλά ηλεκτρόνια φεύγουν από τα άτομα, καθώς τότε αυτά, τρακάροντας με μεγαλύτερη σφοδρότητα, παθαίνουν μεγαλύτερη ζημιά, ώστε στην ακραία περίπτωση, όπως στο εσωτερικό του Ήλιου, το άτομο έχει διαλυθεί εντελώς, η «σούπα» περιέχει γυμνούς πυρήνες και ελεύθερα ηλεκτρόνια. Η επιφάνεια του Ήλιου είναι πιο … δροσερή. Μόλις μερικές … χιλιάδες βαθμοί. Έτσι εκεί δεν μπορούν να γίνουν πυρηνικές συντήξεις. Η ύλη είναι και ‘κει σε μορφή πλάσματος, όχι όμως πλήρως ιονισμένου, έχουν φύγει λίγα ηλεκτρόνια από τα άτομα, ώστε να έχουμε μια «σούπα» ιόντων και ελευθέρων ηλεκτρονίων.

»Οι άνθρωποι βρήκαν τρόπο να εκμεταλλευτούν την σύντηξη. Και, δυστυχώς, αυτό έγινε για πολεμικούς σκοπούς, για την κατασκευή της υδρογονοβόμβας. Να σου διευκρινίσω ότι οι βόμβες ουρανίου έχουν ξεπεραστεί από αυτές τις πιο εξελιγμένες (που σαν πιο «εξελιγμένες» μπορούν να σκοτώσουν περισσότερους ανθρώπους και να προκαλέσουν μεγαλύτερες καταστροφές). Ευτυχώς τέτοιες βόμβες έχουν εκραγεί σε πυρηνικές δοκιμές μόνο (αν και θα έπρεπε να λέγαμε πραγματικά ευτυχώς, αν δεν είχαμε αποθέματα πυρηνικών όπλων και οι πυρηνικές δοκιμές ανήκαν στο παρελθόν).

Και επειδή η σύντηξη θέλει εκατομμύρια βαθμούς για να αρχίσει, ας δούμε πως το επιτυγχάνουν. Χρησιμοποιούν για «προσάναμμα» μια μικρή βόμβα ουρανίου. Αυτή ανεβάζει πολύ την θερμοκρασία, οπότε αρχίζει η σύντηξη πυρήνων υδρογόνου, που αποδίδει πολλαπλάσια ενέργεια.

»Δυστυχώς, δεν κατορθώσαμε ακόμη να φτιάξουμε αντιδραστήρες σύντηξης υδρογόνου για παραγωγή ενέργειας. Καταλαβαίνεις ότι το πρόβλημα είναι στην τρομερή θερμοκρασία που απαιτείται. Και δεν μπορούμε να βάλουμε προσάναμμα βόμβας ουρανίου, γιατί τότε θα γινόταν έκρηξη! Πρέπει να τιθασεύσουμε την αντίδραση, να γίνεται ήρεμα. Και ακόμη, τι δοχεία μπορούν να κρατήσουν τέτοιο θερμό υλικό; Παρ’ όλα αυτά, γίνονται προσπάθειες και ίσως στο απώτερο μέλλον κάτι καταφέρουμε. Για το τελευταίο πρόβλημα, λένε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μαγνητικές φιάλες, που τα «τοιχώματά» τους είναι μαγνητικά πεδία. Πάντως, αν κάποτε τα καταφέρουμε, θα έχουμε κάνει ένα τεράστιο άλμα σχετικά με το ενεργειακό πρόβλημα. Και αυτό, γιατί η πρώτη ύλη (υδρογόνο) είναι άφθονη, αλλά και γιατί, λένε οι ειδικοί, ότι δεν θα υπάρχει σ’ αυτήν την περίπτωση ούτε πρόβλημα ραδιενεργών καταλοίπων -αυτά είναι τα «σκουπίδια» του αντιδραστήρα ουρανίου, δηλ. τα προϊόντα της σχάσης, που είναι ραδιενεργά και επικίνδυνα- ούτε και έκρηξης, γιατί αν κάτι δεν πάει καλά, σβήνει η αντίδραση από μόνη της».

 

*

 

Φύγανε από την πόλη «Εσωτερικό Ήλιου». Στο δρόμο ο ξεναγός λέει του Γκιούλιβερ:

«Θυμάσαι την τρομοκρατική επίθεση που είδαμε στην πόλη του Βηρυλλίου; Ρώτησα και έμαθα. Το μυστήριο εξιχνιάστηκε και βρέθηκε ο ένοχος. Ήταν κάποιος, ονόματι Chadwick, που έριξε με ένα … καλάσνικοφ αυτόματο, το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν ένας ραδιενεργός πυρήνας πολωνίου, σφαίρες πυρήνων ηλίου. Αυτοί προκαλέσανε την έκρηξη του πυρήνα βηρυλλίου, κατά την οποία ένα θραύσμα ήταν ένα νετρόνιο. Οι οπαδοί του όμως διαφωνούν ότι ήταν τρομοκρατική επίθεση. Λένε ότι ήταν επιστήμονας και έκανε ένα πείραμα, κατά το οποίο ανακάλυψε το νετρόνιο».

Στο μεταξύ βλέπουν ακόμη μια έκρηξη.

«Κάτι μου θυμίζει», λέει ο Γκιούλιβερ. «Α, είναι πάλι ένας άνθρακας-14. Βλέπω τώρα καλύτερα, μιας και είμαστε κοντύτερα. Αλλά τι είναι αυτό το βλήμα; Μου θυμίζει ηλεκτρόνιο».

«Πράγματι, ηλεκτρόνιο είναι, που εδώ αποκαλείται ακτίνα β».

«Μα, … πώς είναι δυνατόν; Στον πυρήνα κατοικούν μόνο πρωτόνια και νετρόνια. Τα παιδιά-ηλεκτρόνια βρίσκονται πάντα στους ορόφους. Πώς έγινε και τρύπωσε κάποιο ηλεκτρόνιο στον πυρήνα;»

«Δεν υπήρχε κανένα ηλεκτρόνιο εκεί».

«Νομίζω ότι θα μου σαλέψει το μυαλό μ’ αυτά που ακούω. Από πού ξεφύτρωσε το ηλεκτρόνιο;».

«Λοιπόν άκου να δεις τι συμβαίνει. Ένα νετρόνιο … μεταμορφώθηκε σε ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. Το ηλεκτρόνιο, μη έχοντας θέση στον πυρήνα, φεύγει, αλλά το πρωτόνιο μένει. Τώρα τα πρωτόνια του πυρήνα γίνανε από έξι, επτά, έτσι και ο πυρήνας άνθρακα μεταμορφώθηκε (μεταστοιχειώθηκε) σε άζωτο».

«Κατάλαβα. Αλλά γιατί το νετρόνιο μεταμορφώθηκε;»

«Γιατί ένα συστατικό του άλλαξε».

«Έχουν συστατικά τα νετρόνια;»

«Και τα νετρόνια και τα πρωτόνια».

«Και γιατί άλλαξε το συστατικό;»

«Βλέπεις ότι στην Επιστήμη η μια απάντηση φέρνει νέα ερώτηση …».

«Και αυτό δεν έχει τέλος;»

«Δεν ξέρουμε με σιγουριά. Αν οι θεωρίες μας είναι σωστές, ίσως. Είναι όμως αρκετά δύσκολες, γι’ αυτό ας σταματήσουμε εδώ. Θα ήθελα μόνο να σου δείξω αυτά τα συστατικά».

 

ΣΤΗΝ ΧΩΡΑΤΩΝ QUARK

 

«Τώρα θέλω να κοιτάξεις προσεκτικά ένα πρωτόνιο και ένα νετρόνιο. Παρατηρείς τίποτε;»

«Σα να βλέπω κάτι μικρές μπίλιες μέσα τους. Αλλά δεν φαίνεται πολύ καθαρά».

«Ας ξαναμπούμε στο ασανσέρ και να πάμε ένα όροφο πιο κάτω».

Ο ξεναγός πάτησε το κουμπί –14.

«Α, τώρα βλέπω καλύτερα», λέει ο Γκιούλιβερ. «Διακρίνω σε κάθε πρωτόνιο και νετρόνιο τρεις μπαλίτσες που στριφογυρίζουν. Μάλιστα η μία μου φαίνεται κόκκινη, η άλλη μπλε και η τρίτη πράσινη. Και σα να μου φαίνεται ότι βγάζουν και κάποιο άρωμα».

«Αυτές οι μπαλίτσες λέγονται quark. Να σου πω όμως, ότι αυτό που είπες για χρώματα και αρώματα, είναι, λένε, μια αυταπάτη. Δεν έχουν χρώμα και άρωμα, με την έννοια που δίνουμε στη ζωή μας. Όμως οι φυσικοί χρησιμοποιούν την λέξη «χρώμα» και «άρωμα» με μεταφορική έννοια, όπως εξ άλλου και τη λέξη φορτίο, θέλοντας να αναφερθούν σε κάποιες ιδιότητες των quark. Βλέπεις, δεν τους λείπει η ποιητική διάθεση, δίνοντας ονόματα. Δεν θα σε κουράσω με περισσότερες λεπτομέρειες».

«Θα ήθελα να πάρω μια κόκκινη -έστω κι’ αν είναι αυταπάτη- μπαλίτσα, για αναμνηστικό από το ταξίδι μας».

Ο Γκιούλιβερ άπλωσε το χέρι του να την τραβήξει.

«Α, εύκολα φαίνεται να βγαίνει», αναφωνεί χαρούμενος.

Αλλά … τι συμβαίνει; Όσο την τραβά προς το μέρος του, αντί να βγει, όλο και  μεγαλύτερη αντίσταση βρίσκει, όπως όταν πάει κανείς να τραβήξει το ελατήριο ενός στρώματος.

«Ανώφελη η προσπάθειά σου. Είναι αδύνατον να βγάλεις τα quark έξω. Οι ειδικοί λένε ότι η δύναμη που τα ενώνει, αντί να εξασθενίζει με την απόσταση, όπως π.χ. η βαρυτική δύναμη, αυξάνει».

«Μήπως αν το τραβήξω πιο δυνατά βγει, όπως ένα ελατήριο, που με πολύ μεγάλη δύναμη μπορεί να σπάσει;»

«Αυτά τα «ελατήρια» δεν σπάζουν με τίποτε. Τα quark είναι παγιδευμένα μέσα στα πρωτόνια και τα νετρόνια (για να ακριβολογήσουμε η τριάδα των quark αποτελεί τα πρωτόνια και νετρόνια). Είναι μια φυλακή γι’ αυτά, από την οποία δεν μπορούν ποτέ να αποδράσουν. Αλλά δεν βλέπω ότι έχουν και πολλή όρεξη να βγουν έξω.

»Να σου πω όμως ένα περίεργο. Τα πράγματα δεν ήταν έτσι πολύ-πολύ παλαιά, μιλούμε για δισεκατομμύρια χρόνια πριν, στις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του Σύμπαντος, το οποίο τότε ήταν πάρα - πάρα πολύ μικρό (στο μεταξύ έχει διασταλεί), αφάνταστα θερμό και πυκνό. Τότε «ζούσαν» ελεύθερα τα quark, το Σύμπαν ήταν σαν μια σούπα από quark, όμως, εν ριπή οφθαλμού, ενώθηκαν για να μη χωρίσουν πια. Σήμερα μπορεί να γίνουν κάποιες ανακατατάξεις σε ορισμένες σφοδρές συγκρούσεις τους, αλλά ελεύθερο, μοναχικό quark δεν βρέθηκε ποτέ, όπως βρίσκονται ελεύθερα ηλεκτρόνια. Προτιμούν την παρέα».

 

ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΧΟΡΔΩΝ

 

«Τώρα θα κάνουμε μια προσπάθεια να κατεβούμε στα πιο χαμηλά υπόγεια. Δεν ξέρω αν το ασανσέρ μας θα μπορούσε να φθάσει. Δεν θα βγούμε όμως απ’ αυτό. Θα βλέπουμε από το γυάλινο τοίχωμα».

Ο ξεναγός πάτησε το –35.

Το ασανσέρ άρχισε να κατεβαίνει, αλλά όχι για πολύ. Σε λίγο σταμάτησε, πριν φθάσουν στον προορισμό τους. Του Γκιούλιβερ του φαινόταν σα να ‘φθανε στ’ αυτιά του μια υπερκόσμια μουσική. Δεν ήταν όμως σίγουρος αν ήταν πραγματική ή δημιούργημα της φαντασίας του.

«Βλέπεις τίποτε;» ρώτησε ο ξεναγός.

«Αρκετά θολά. Αλλά σαν να μου φαίνεται ότι βλέπω κάτι που μοιάζει με βιολί. Για να ακριβολογήσω, όχι το περίβλημά του, οι χορδές του μόνο, που πάλλονται. Δεν βλέπω όμως κανέναν να τις τρίβει με το δοξάρι του. Αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος γι’ αυτά που λέω. Η ορατότητα δεν είναι καθόλου καλή».

«Και μένα μου φαίνεται έτσι. Θα σου πω λίγα ακόμη. Να έχεις υπ’ όψιν σου, ότι σύμφωνα με τις τελευταίες θεωρίες της Φυσικής, τα «οικοδομικά» υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο το μεγαλύτερο οικοδόμημα που έγινε ποτέ, το «οικοδόμημα»  του Σύμπαντος -στα λέω με λίγο απλουστευμένο τρόπο-είναι ελάχιστα. Παλαιότερα οι φυσικοί λέγανε ότι είναι τα άτομα, μετά τα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια, και σήμερα λέμε τα quark και τα ηλεκτρόνια. Αυτά τα τελευταία είναι τα ά-τομα με την κυριολεκτική σημασία της λέξης (άτμητα). Η θεωρία που περιγράφει αυτούς τους μικροσκοπικούς νάνους, από τα άτομα μέχρι τα quark, λέγεται Κβαντική θεωρία. Άλλη σημαντική θεωρία είναι η θεωρία της Σχετικότητας του Einstein. Αλλά κάτι δεν πάει καλά. Γιατί, ενώ οι θεωρίες αυτές εξηγούν πολλά φαινόμενα, μεταξύ τους δεν μπορούν να «δέσουν», ώστε να έχουμε μια ενιαία θεωρία, που να περιγράφει τα πάντα (θεωρία των πάντων). Γίνονται όμως προσπάθειες για να βρεθεί. Μάλιστα προτάθηκε κάποια, που λέγεται θεωρία των υπερχορδών, αλλά υπάρχουν πολλά ερωτηματικά ακόμη. Η θεωρία αυτή ισχυρίζεται ότι τα στοιχειώδη συστατικά του κόσμου δεν είναι ούτε μικροσκοπικές μπαλίτσες, ούτε σημεία, αλλά ασύλληπτα μικρές χορδές που πάλλονται. Και όπως η χορδή του βιολιού, ανάλογα με τον τρόπο που πάλλεται, βγάζει και διαφορετική μελωδία, παρόμοια και αυτές οι χορδές, παλλόμενες με διάφορους τρόπους, παίρνουν την μορφή των διαφόρων σωματιδίων.

Έτσι ο κόσμος μας είναι σαν μια τεράστια ορχήστρα, όπου τα όργανά της, οι υπερχορδές, παίζουν μια ουράνια συμφωνία, την συμφωνία του Σύμπαντος.

»Η χώρα των υπερχορδών δεν ξέρουμε αν υπάρχει πράγματι, ή αν υπάρχει δεν έχει εξερευνηθεί. Λένε ότι θα πρέπει να ψάξουμε στα πιο χαμηλά υπόγεια, γύρω στο –35. Μάλιστα λένε ότι αυτά είναι πολύ περίεργα υπόγεια, δεν έχουν μόνο μήκος, πλάτος, ύψος, 3 διαστάσεις όπως λέμε, αλλά περισσότερες!».

«Αν πάμε πιο κάτω», λέει ο Γκιούλιβερ, «μπορεί να καθαρίσει η ατμόσφαιρα και να καταφέρουμε να εξερευνήσουμε την άγνωστη αυτή χώρα. Φαντάσου να είμαστε οι πρώτοι που θα την επισκεφτούμε!»

Ο ξεναγός ξαναπάτησε το κουμπί, αλλά το ασανσέρ δεν πήρε μπρος.

«Δεν  πάει άλλο. Δεν ξέρω αν κάποτε τελειοποιηθεί και μπορέσουμε να τα καταφέρουμε.

»Καιρός όμως να γυρίσουμε πίσω. Πάμε κατ’ ευθείαν, χωρίς στάση. Πατάω ισόγειο».

 

*

 

Σε λίγο έφθασαν. Είχαν πλέον το κανονικό τους μέγεθος.

Λέει ο Γκιούλιβερ ενθουσιασμένος:

«Καταπληκτικό το ταξίδι που κάναμε. Θαυμαστή η χώρα των Νάνων. Σκέφτομαι όμως … Θα μπορούσαμε να επισκεφθούμε και την χώρα των Γιγάντων;»

«Γιατί όχι; Αρκεί να πατήσουμε τα κουμπιά των πάνω από το ισόγειο ορόφων. Να ξεκουραστούμε όμως πρώτα και μετά ξεκινάμε».

 

ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΓΙΓΑΝΤΩΝ

 

«Έτοιμος για το νέο ταξίδι;»

«Πανέτοιμος. Ανυπομονώ να δω νέα μέρη».

«Μπαίνουμε πάλι στο μαγικό ασανσέρ. Τώρα θα μεγαλώνουμε και συγχρόνως θα αυξάνει ανάλογα και η απόστασή μας από τη Γη. Καθώς εμείς μεγαλώνουμε, οι αποστάσεις που θα διανύουμε θα μας φαίνονται μικρότερες και έτσι θα πάμε γρήγορα πολύ μακριά, γιατί, να ξέρεις, έχουμε τρομερά μακρύ δρόμο να κάνουμε.

»Πατάω το κουμπί Νο 23  και … δρόμο για το Διάστημα και τ’ αστέρια, για τη χώρα των Γιγάντων.

»Να σου διευκρινίσω όμως ότι δεν θα κάνουμε καμιά στάση. Ό,τι δεις στη διαδρομή».

Ανεβαίνοντας, φαινόταν κάτω τους το πάρκο, που ολοένα και μίκραινε. Σε λίγο φάνηκε όλη η πόλη, όπως όταν την βλέπουμε από το αεροπλάνο, μετά η γύρω περιοχή, βουνά και θάλασσες πρόβαλαν, ύστερα όλη η Ελλάδα, η Ευρώπη, η Γη, όπως την βλέπουν οι αστροναύτες.

Η πορεία αυτή κάτι του θύμισε. Α, … ναι, όταν είχε μπει σε μια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο και παρατηρούσε τη Γη, όπως φαίνεται από δορυφόρο, κάνοντας zoom, αλλάζοντας δηλ. κλίμακα παρατήρησης.

Μπροστά του φάνταζε ο γαλάζιος πλανήτης μας, λουσμένος στο φως του Ήλιου.

Το ανέβασμα συνεχιζόταν. Φάνηκε μια μικρότερη σφαίρα να γυρίζει γύρω από την γαλάζια. Φυσικά ήταν η Σελήνη. Το ασανσέρ έδειχνε την στιγμή εκείνη 8.

Στη συνέχεια η Γη έγινε μια μικρή κουκίδα που γυρνούσε γύρω από μια λαμπρή σφαίρα, τον Ήλιο, όπως και άλλες κουκίδες, μικρότερες ή μεγαλύτερες, σε διάφορες αποστάσεις από τον Ήλιο, οι πλανήτες. Έβλεπε το ηλιακό σύστημα. Το ασανσέρ έδειχνε 13.

«Δε νομίζω ότι χρειάζονται ιδιαίτερες διευκρινίσεις γι’ αυτά που βλέπεις. Θα αρχίσω την ξενάγηση σε λίγο, που θα απομακρυνθούμε πιο πολύ».

Τώρα ο Ήλιος φαινόταν σαν μια ασήμαντη κηλίδα, ένα άστρο, ανάμεσα σε πολλά άλλα. Όπου και να κοίταζε, έβλεπε ένα ουρανό κατάμαυρο, με αμέτρητα αστέρια. Ακόμη έβλεπε και κάτι «σύννεφα» γεμάτα άστρα, που βγάζανε ένα αχνό φως. Ο ξεναγός του είπε ότι ήταν φωτεινά νεφελώματα, πολύ αραιό αέριο, πολύ πιο αραιό από την ατμόσφαιρα της Γης, που κάλυπτε τεράστιες εκτάσεις και όπου, καθώς συμπυκνωνόταν, με την πάροδο εκατομμυρίων ετών, σχηματιζόταν άστρα.

Δεν πέρασε πολλή ώρα, και φάνηκε ότι τα αστέρια δεν ήταν γύρω τους, αλλά συγκεντρωμένα σε μια περιοχή. Όπως όταν είσαι μέσα σε ένα αλσάκι βλέπεις πολλά δέντρα γύρω σουֹ  όταν όμως βγεις απ’ αυτό και το δεις από μακριά, φαίνεται σαν μια πράσινη περιοχή προς ορισμένη κατεύθυνση, που ξεχωρίζει από τα γύρω. Έβλεπε ένα φωτεινό δίσκο, όπου ξεχωρίζανε σπείρες. Στις σπείρες ήταν συγκεντρωμένα τα περισσότερα αστέρια. Το ασανσέρ έδειχνε 21.

«Αυτός ο δίσκος που βλέπεις είναι ο Γαλαξίας μας. Υπάρχουν αναρίθμητοι άλλοι τέτοιοι. Για κοίτα προς τα ‘κει. Τι φαίνεται;»

«Κι’ άλλος δίσκος!»

«Μάλιστα, είναι ο γειτονικός γαλαξίας της Ανδρομέδας, σπειροειδής και αυτός. Δεν είναι όμως όλοι οι γαλαξίες σπειροειδείς. Γύρω σου τι άλλο βλέπεις;»

«Πολλά σημαδάκια. Είναι άστρα; Μερικά όμως φαίνονται σαν μικρά φωτεινά συννεφάκια».

«Δεν είναι άστρα. Είναι γαλαξίες. Οι πιο κοντινοί φαίνονται σαν μικροσκοπικά συννεφάκια, οι μακρινότεροι σαν άστρα, δεν είναι όμως ένα άστρο, αλλά μια συγκέντρωση δισεκατομμυρίων αστεριών. Φυσικά, αφού είναι πολύ μακριά, δεν ξεχωρίζουν».

«Όταν λέμε μακριά, για τι αποστάσεις μιλάμε;» ρώτησε ο Γκιούλιβερ.

«Τεράστιες. Θα σου πω πόσο ακριβώς. Ας ξεκινήσουμε όμως με μικρότερες αποστάσεις. Είναι ανώφελο να τις εκφράσουμε σε χιλιόμετρα. Θα σου πω πόσο χρόνο θέλει να κάνει το φως για να τις τρέξει. Λοιπόν, το φως, για να πάει από τη Γη στη Σελήνη, θέλει κάπου 1 δευτερόλεπτο, από τον Ήλιο στη Γη 8 λεπτά, από το πιο κοντινό αστέρι στη Γη 4 χρόνια, από την μια άκρη του δίσκου του Γαλαξία μας στην άλλη 100χιλιάδες έτη, από την Ανδρομέδα στον δικό μας Γαλαξία 2 εκατομμύρια έτη και από πολύ μακρινούς γαλαξίες μέχρι τον δικό μας και δισεκατομμύρια χρόνια ακόμη!»

«Πω, πω! Αλλά εμείς δεν κάναμε τόσα χρόνια ταξίδι για να τα δούμε όλα αυτά!»

«Μη ξεχνάς ότι χρησιμοποιήσαμε το «μαγικό» ασανσέρ. Τώρα είμαστε ακόμη πιο μακριά. Βλέπεις ότι και ο Γαλαξίας μας φαίνεται πια σαν ένα σημαδάκι».

«Πόσο μακριά θα πάμε; Τα αστέρια έχουν τελειωμό;»

«Είναι αφάνταστο το πλήθος τους, αλλά όχι άπειρο. Το Σύμπαν είναι, όπως λένε, πεπερασμένο. Σε λίγο φθάνουμε στο 23 που πάτησα. Θα δούμε σμήνη γαλαξιών και μετά γυρίζουμε πίσω».

«Δεν πατάς το κουμπί για ακόμη ψηλότερους ορόφους, ώστε να βγούμε έξω από το Σύμπαν και να δούμε πώς φαίνεται από μακριά;»

«Εδώ έχουμε κάποιο πρόβλημα. Αυτό που ζητάς είναι αδύνατο. Όχι, δεν φταίει το ασανσέρ. Δεν υπάρχει χώρος έξω από το Σύμπαν. Η άνοδός μας έχει κάποιο όριο. Εξ άλλου, μη ξεχνάς ότι, καθώς μεγαλώνουμε εμείς, έχουμε γίνει τεράστιοι και αν μεγαλώναμε κι’ άλλο, να δούμε τους πιο μακρινούς γαλαξίες, δεν θα μας χωρούσε όλο το Σύμπαν!

»Καιρός τώρα για επιστροφή».

Ύστερα από λίγο έφθασαν στο «ισόγειο», στη Γη.

«Καταπληκτικό και το ταξίδι στη χώρα των Γιγάντων, αλλά λίγο».

«Συμφωνώ. Πήρες όμως μια γενική ιδέα. Θα σου πρότεινα, αν θέλεις να δεις και να μάθεις πιο πολλά, να κάνεις κάτι άλλο. Να ακολουθήσεις τον κλασσικό τρόπο για ταξίδια, να πας όχι με κανένα «μαγικό» μηχάνημα, αλλά με ένα διαστημόπλοιο. Σου συστήνω να απευθυνθείς στο καλύτερο πρακτορείο διαστημικού τουρισμού «Σείριος», όπου εργάζομαι και ‘γω ως ξεναγός».

«Καλή ιδέα. Θα το κάνω το γρηγορότερο».

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

Ο Γκιούλιβερ ξαφνικά τινάζεται απότομα και ανοίγει τα μάτια του. Τον είχε πάρει ο ύπνος, κουρασμένος καθώς ήταν, όπως καθόταν στην πολυθρόνα του μπροστά στην τηλεόραση, που τον νανούριζε γλυκά. Είδε ένα ωραίο όνειρο. Σαν τον ομώνυμο ήρωα του Σουίφτ ταξίδεψε στη χώρα των Νάνων και των Γιγάντων.

«Κρίμα που ήταν όνειρο», σκέφτεται. «Αλλά … για στάσου, το τελευταίο μέρος σα να ‘ταν αληθινό. Ναι, αυτό είναι. Μπερδεύτηκε στο όνειρό μου κάτι που είδα στην τηλεόραση λίγο πριν με πάρει ο ύπνος. Ήταν η διαφήμιση ενός τουριστικού πρακτορείου διαστημικών ταξιδιών. Σήμερα, στα τέλη της 3^ης χιλιετίας, γίνονται πολλά τέτοια ταξίδια. Θα ‘θελα πολύ να ταξιδέψω στο διάστημα και να γνωρίσω νέους τόπους. Θα το βάλω στο πρόγραμμα πολύ σύντομα, τώρα μάλιστα που πλησιάζουν και οι καλοκαιρινές διακοπές».